Grammatica zd: het lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

grammatica zinsdelen

herhaling en het lijdend voorwerp

De aanpak van grammatica tot nu toe:

1.  Zoek de persoonsvorm

2. Verdeel de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp van de tekst

    wie/wat + pv?

4. Zoek het werkwoordelijk gezegde

    alle werkwoorden, gesplitste werkwoorden, aan het en te

 Het lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp (lv) komt voor in zinnen waarin iets/iemand wat ‘overkomt’ of ‘ondergaat’. Het lijdend voorwerp is de persoon die iets ‘overkomt’ of het voorwerp dat iets ‘ondergaat’.

De kleuter aaide de kat.   de kat overkomt wat.

De boswachter hakt de boom om. de boom ondergaat wat

Zo vind je het lijdend voorwerp

1. Noteer onderwerp en werkwoordelijk gezegde.

2. Stel de vraag:

   Wat/Wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

    

    Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp.

Let op: Niet in elke zin staat een lv

             Een lv begint nooit met een voorzetsel! 

             (aan, achter, bij, in, langs, met, naast, onder, 

               op, over, voor enz.)

Neem de dikgedrukte zin over noteer de persoonsvorm in hoofdletters. Verdeel de zin daarna in zinsdelen. 

De docent heeft het proefwerk gisteren nagekeken.

Zijn jullie huiswerk aan het maken?

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?

1. zijn
2. maken
3. zijn maken
4. zijn aan het maken

Tijdens de pauze zal het afval door de leerlingen in de afvalbak gegooid worden.

Wat is het onderwerp van deze zin?

1. Tijdens de pauze
2. de leerlingen
3. het afval
4. door de leerlingen

Tijdens de pauze zal het afval door de leerlingen in de afvalbak worden gegooid .

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?

1. worden gegooid
2. zal worden gegooid
3. gegooid
4. zal worden

 

voorbeeld: 

Deze artiest heeft een internationale prijs gewonnen.

 

voorbeeld: 

/Deze artiest / heeft / een internationale prijs / gewonnen/.

pv: heeft (had) - streep voor en achter de pv

alles voor de pv is een zinsdeel

gewonnen is een werkwoord streep voor en achter het ww

een internationale prijs blijft over en dat kun je voor de pv zetten.

In veel culturen laten mensen hun lichaam tatoeëren.

Wat is het onderwerp van deze zin?

1. veel culturen
2. In veel culturen
3. mensen
4. hun lichaam

In veel culturen laten mensen hun lichaam tatoeëren.

Wat is het lijdend voorwerp van deze zin?

1. In veel culturen
2. laten tatoeëren
3. hun lichaam

Ik zie haar elke dag in onze buurt wandelen.

Wat is het lijdend voorwerp van deze zin?

1. haar
2. ik
3. in onze buurt

Soms begint het lijdend voorwerp met een voorzetsel.

1. juist
2. onjuist

- Ga naar Nieuw Nederlands (boek blz. 118

  en verder-  online mag ook)

- Maak opdr. 1 t/m 4