T3 H2 stoffen sorteren

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

Zuivere stof

Een soort moleculen in één stof

Mengsel

Allemaal verschillende moleculen in één stof

Mengsels scheiden

Bij scheiden sorteer je de verschillende moleculen van verschillende stoffen.

Een mengsel bestaat uit:

1. Meerdere atomen
2. Meerdere moleculen
3. Meerdere stoffen

Een zuivere stof bestaat uit ...

1. Eén enkele stof
2. Eén soort moleculen
3. Eén soort atomen?

Als je twee zuivere stoffen mengt dan krijg je een

1. Mengsel
2. Zuivere stof

Zeewater is een

1. Mengsel
2. Zuivere stof

Keukenzout is een

1. Mengsel
2. Zuivere stof

Melk is een ....

1. Zuivere stof
2. Mengsel

Een zuivere stof bestaat uit één stof.

1. Waar
2. Niet waar

Suiker is een zuivere stof.
Het bestaat alleen uit suikerdeeltjes.
Deze deeltjes noemen we ....

1. Atomen
2. Moleculen

Verschillende scheidingsmethodes

- Bezinken en afschenken

- Filtreren

- Indampen

- Destilleren

- Extraheren

- Adsorberen

Scheiden van suspensie

Bezinken en afschenken

- Verschil in stofeigenschap dichtheid

- Niet nauwkeurig

Filtreren

- Verschil in stofeigenschap deeltjesgrootte

- Nauwkeurig

Bezinken

Filtreren

Vaste stof scheiden van vloeistof 

Filter

Residu - blijft achter in filter

Filtraat - gaat door filter heen

Scheiden van oplossingen

Indampen

- Verschil in stofeigenschap kookpunt

- Oplossing van een vaste stof

- Residu: Vaste stof die achterblijft

Indampen

Opgeloste stof scheiden van oplosmiddel

Verwarmen

Nadeel: 1 stof verdwijnt

0

Extraheren

Bij extraheren lossen de kleur, geur en smaakstoffen op in water. 

oplosmiddel noemen we hier extractiemiddel en onoplosmiddel extract.

Scheiden van oplossingen

Destilleren

- Verschil in stofeigenschap kookpunt

- Oplossing van een vaste stof of vloeistof

- Residu: Stof met hoogste kookpunt

- Destillaat: Stof met laagste kookpunt

- Je houdt beide stoffen over

0

Destilleren van rode wijn

Destillatie is een scheidingsmethode om mengsels van vloeistoffen 

met een verschillend kookpunt 

te scheiden.

Destilleren van rode wijn:

•  water 
•  alcohol (ethanol) (13,5%vol)

vloeistof	kookpunt (graden C)
water	100
ethanol	80

Wat zie je?

Schrijf al je waarnemingen op. 

Deze heb je nodig om straks de vragen te kunnen beantwoorden. 

Adsorberen

Scheiden op basis van aanhechtingsvermogen aan het adsorptiemiddel.

Vaste stoffen uit oplossingen scheiden.

Vaste stof aan adsorptiemiddel

Bij adsorptie wordt gebruik gemaakt van een adsorptiemiddel. Het adsorptiemiddel bindt zich aan een stof uit het mengsel. Later kan het adsorptiemiddel uit het mengsel worden verwijderd.

Adsorberen

Scheiden van mengsel

Extraheren(lossen op in oplosmiddel)

- 'ergens iets uittrekken'

- Verschil in oplosbaarheid

- Extractiemiddel = oplosmiddel

Voorbeelden: Koffie zetten, thee zetten en suiker winnen uit suikerbieten

Adsorberen(verdwijnen uit een oplossing)

- 'hechten aan'

- Verschil in aanhechtingsvermogen

- Adsorptiemiddel= stof waar de vaste stof zich aan hecht, vaak actieve kool/Norit

Voorbeelden: Inkt, diarreeremmers en gasmaskers

Thee zetten:
Welke scheidingsmethoden zijn dit?

1. Indampen-filtreren
2. Droogkoken-extraheren
3. Extraheren-indampen
4. Extraheren-filtreren

Indampen is een scheidingsmethode.

1. Niet waar
2. Waar

Welke scheidingsmethode(n) gebruik je bij het zetten van koffie?

1. Extraheren, indampen
2. Extraheren, filtreren
3. Filtreren, indampen
4. Extraheren

Hoe haal je suiker uit suikerwater?

1. indampen
2. extraheren
3. filtreren

Bij indampen blijft het oplosmiddel achter.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is geen scheidingsmethode?

1. destilleren
2. filtreren
3. verdampen
4. extraheren

Bij extraheren scheid je op basis van

1. deeltjesgrootte
2. massa
3. oplosbaarheid
4. dichtheid

Hoe haal je zout uit water?

1. Indampen
2. Droogkoken
3. Destilleren
4. Extraheren

Welke scheidingsmethode wordt gebruikt in een stofzuiger?

1. Filtreren
2. Indampen
3. Bezinken
4. Extraheren

Concentratie 

De concentratie is de massa (g) van een stof die is opgelost per volume (L) oplossing. De grootheid concentratie druk je uit in de eenheid gram per liter (g/L).

Zout Water : 32 gram zout per liter water = 32 g/L

Zoet water:  0,4 gram zout per liter water = 0,4 g/L 

Concentratie A 

oplossing A Bevat 7,5 g siroop in 0.3 L limonade. Wat is de concentratie van siroop in gram per liter? 

gegeven:  Massa opgeloste stof = 7,5 g siroop

                      Volume oplossing        = 0,3 L  water

Gevraagd: Concentratie siroop in water gram per liter? 

Formule:    Concentratie = Massa opgeloste stof / volume oplossing

Oplossing: Concentratie = 7,5 g / 0,3 L = 25 g/L

Op tafel staan 4 oplossingen van siroop in water. Welke bevat de meeste siroop?

1. A
2. B
3. C
4. D

Blijft het totale volume in het glas het zelfde?

1. Ja
2. Nee

Concentratie siroop

De concentratie is de massa van siroop (g) opgelost per volume limonade (L). De grootheid concentratie druk je uit in de eenheid gram per liter (g/L).

Concentratie = massa siroop / volume limonade

(g/L)       =   gram / liters 

Let op eenheden massa en volume. Deze zijn in grammen en liters. 

Dit kan ook anders zijn! 

Concentratie B

Oplossing B Bevat 10 g siroop in 300 mL water . Wat is de concentratie van de siroop in water in gram per liter? 

G:  Massa opgeloste stof = 10 g 

       Volume oplossing        = 300 mL  = 0,3 L 

G: Concentratie siroop in water in gram/liter? 

F:  Concentratie = massa opgeloste stof / volume oplossing

O: Concentratie = 10 g / 0,3 L = 33,3 g/L

Oplossing C heeft 12 g siroop in 0,3 L water. Wat is de concentratie (g/L) van siroop in water?

Oplossing D heeft 15 g siroop in 300mL water. Wat is de concentratie (g/L) van siroop in water?

Leerdoelen deze les

Aan het eind van dezeles kan je:

• Uitleggen wat het verschil is tussen een mengsel en een zuivere stof.
• Beschrijven wat er gebeurd bij extraheren, filtreren en indampen.
• Herkennen welke scheidingsmethode er wordt gebruikt.