Les 31 24 mei 2025 (draft)

• Nederlands
• Secondary Education

Les 31 24 mei 2025

L31 Wat doen we vandaag? 

Welkom! 

1. Herhalen cursus 5 (Spelling)

2. Herhalen cursus 6 (Formuleren)

herhalen cursus 5 (Spelling)

Hoe zat het ook alweer met: 

hoofdletters?

Op Maandag hebben we een toets.

1. Goed
2. Fout

In Maart ben ik jarig!

1. Goed
2. Fout

Hoofdletter wel of niet?

- Géén hoofdletter krijgen de namen van:  

- dagen: maandag, dinsdag, enz. 

- maanden: januari, februari, enz. 

- seizoenen: winter, herfst, enz. 

- windstreken: noord, oost, zuid, enz. 

Let op! Anders dan in het Engels.  

in het Engels krijgen dagen en maanden WEL een hoofdletter. Alleen seizoenen en windstreken niet (maar wel als naam van een gebied: the NorthEast)

: West

Welke woorden zouden met een hoofdletter moeten?

1. een plakje edammer
2. de berg everest
3. de maan
4. de planeet mars

Hoofdletters

- Let op: Uitzondering! aarde, maan, zon zonder hoofdletter in niet-wetenschappelijk taalgebruik, maar met hoofdletter in wetenschappelijk taalgebruik. 

Hoofdletters

- (Bijna) Altijd aan het begin van een zin.  (niet als een zin met een symbool begint: 23 jongens zaten in de klas. ’t Sneeuwt!)

- bij namen:  Sinterklaas, Tom ’t Hart, Lin d’Hondt, West-Friesland, Noordzee, Adidas, Nike, Bakker Bart. Kerstmis. 

- bij woorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid: Limburgse, Grieks, Noord-Hollandse.

Hoe zat het ook alweer met: 

komma's?

We rijden vandaag door Nederland, België, en Luxemburg.

1. Goed
2. Fout

Komma (korte pauze in zin)

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld	Ook in engels?
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'	ja
tussen delen van een opsomming (maar niet voor 'en')	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.	ja
voor voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals. (niet "en" en "dat").	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.	ja maar niet bij "because", "as", "if"
tussen twee persoonsvormen	Wat ik raar vind, is dat hij het me nooit verteld heeft	nee
tussen gelijkwaardige bijvoeglijke naamwoorden	De vriendelijke, rijke, oude man loopt langs	ja

Wil je kaas, jam of hagelslag op je boterham?

1. Goed
2. Fout

In welke onderstaande zinnen zou een komma moeten?

1. We gingen weg omdat Erik nog voetbal wilde kijken.
2. Ik wist heel goed dat hij me zou vinden.
3. We went home because Eric wanted to watch football.
4. I knew very well that he would find me.

Komma (korte pauze in zin)

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld	Ook in engels?
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'	ja
tussen delen van een opsomming (maar niet voor 'en')	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.	ja
voor voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals. (niet "en").	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.	ja maar niet bij because, as, if
tussen twee persoonsvormen	Wat ik raar vind, is dat hij het me nooit verteld heeft	nee
tussen gelijkwaardige bijvoeglijke naamwoorden	De vriendelijke, rijke, oude man loopt langs	ja

Hoeveel komma's moeten er staan in deze zin: "de vriendelijke rijke oude man loopt langs"

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Hoe zat het ook alweer met: 

meervoud?

meervoud van idee

1. ideën
2. ideeën
3. ideëen

Woorden op ee of ie

Als het enkelvoud eindigt op ee of op een ie zet je 
ën achter het enkelvoud:

MAAR: de klemtoon moet dan wel op de laatste lettergeep liggen.
knie - knieën             MAAR          porie - poriën

idee - ideeën             MAAR          bacterie  - bacteriën
slee - sleeën              MAAR          kolonie  - koloniën

meervoud van categorie

1. categorieën
2. categoriën
3. categories

meervoud van kalf

1. kalfen
2. kalven
3. kalveren
4. heeft geen meervoud

Meervoud op: -en, -s of -eren

•  verdubbel de laatste letter:                zak - zakken,       bal - ballen

nb. Bij een korte klinker waarop een klemtoon ligt. Niet bij bv. dreumesen

• laat een a, e, o, of u weg:                       aap - apen, uur - uren 
• voeg -eren toe :                                         kind - kinderen                                                                                                                             blad - bladeren (van bomen)
• voeg een -s toe:                                        appels, klamboes

 

meervoud van ski

1. skies
2. skis
3. ski's

Woorden de eindigen op:

o       u      i       a    y

schrijf een apostrof + s: 

               

oma  - oma' s                       maar:  douche  - douches

radio - radio' s                                   spray - sprays

ski - ski' s                                             Let dus op de uitspraak!!!!!

menu - menu' s

baby - baby' s                                    omas of oma's

                                                                 kiwis of kiwi's

                    

Hoe zat het ook alweer met: 

verkleinwoorden?

Etalage

1. Etalagetje
2. Etalage'tje
3. Etalageetje

Theorie (verkleinwoorden)

Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken.

Meestal      =       -je of -tje achter het woord.

vakantie - vakantietje  
schaar - schaartje
dans - dansje

Radio

1. Radiotje
2. Radio'tje
3. Radiootje

Soort woord met voorbeeld

• Woorden met -m : boom
  
  
• Woorden met een -ng            koning
  
  
• Achteraan -a, -o, é of -u                 opa, auto, paraplu

Regel met voorbeeld

• -pje  : boompje
  
  

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje,coupeetje

Verdieping

1. Verdiepingtje
2. Verdiepingetje
3. Verdiepingke
4. Verdiepinkje

cd

1. cdtje
2. CeeDeetje
3. cd'tje

Soort woord met voorbeeld

• Achteraan -y baby
  
  
• Woorden met cijfers of afkorting dvd, A4
  
  
• Woorden op i: kiwi
  
  
• korte klanken -> soms lang

Regel met voorbeeld

baby'tje

• -'je of -'tje
  
  

dvd'tje, A4'tje

•  i verandert in ie: Kiwietje
  
  
• blad - blaadje

Pony

1. ponytje
2. ponietje
3. pony'tje
4. paardje

Menu

1. Menutje
2. Menuutje
3. Menu'tje
4. Menuu'tje

Soort woord met voorbeeld

• Woorden met -m : boom
  
  
• Woorden met een -ng            koning
  
  
• Achteraan -a, -o, é of -u                 opa, auto, paraplu

Regel met voorbeeld

• -pje  : boompje
  
  

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje,coupeetje

Instructie

1. Instructietje
2. Instructieetje
3. Instructie'tje

Soort woord met voorbeeld

• Achteraan -y baby
  
  
• Woorden met cijfers of afkorting dvd, A4
  
  
• Woorden op i: kiwi
  
  
• korte klanken -> soms lang

Regel met voorbeeld

baby'tje

• -'je of -'tje
  
  

dvd'tje, A4'tje

•  i verandert in ie: Kiwietje
  
  
• blad - blaadje

herhalen cursus 6 (Formuleren)

Hoe zat het ook alweer met: 

trappen van vergelijking?

Welke woorden in de overtreffende trap zijn goed gespeld?

1. Weinigst (weinig)
2. verastst (verast)
3. meest fantastisch (fantastisch)
4. radeloosst (radeloos)

Is deze zin goed? "Jan is even oud dan ik"

1. Ja
2. Nee

Als of dan?

Als	Dan
Na de stellende trap	Na de vergrotende trap
Net zo lief als zij (is).	Hij is groter dan ik (ben).
Twee keer zo groot als hij.

Veel leerlingen werken liever alleen ...... in een groepje.

1. als
2. dan

Shirley beweert dat Apeldoorn niet half zo groot is ..... Amsterdam.

1. als
2. dan

Hoe zat het ook alweer met: 

"hun" en "hen"?

HUN en HEN 

Wanneer gebruik je 'hun', en wanneer 'hen' of 'ze' of 'zij'? 

Let op: 'hun' is nooit een onderwerp.  Het is niet "Hun hebben plezier".

'Hun' wordt gebruikt als bezittelijk voornaamwoord. 

"Dit is hun huis".  hun auto, hun paarden, etc. 

En hoe verder? Let op: heel vroeger werd 'hun' en 'hen' vaak door elkaar gehaald. Daar heeft  Christiaen van Heule in de 17e eeuw een stokje voor gestoken... 

Lastige verwijswoorden

Hen of hun?

Vul aan:
Hij schonk ___ een kopje koffie in.

1. hen
2. hun

Vul aan:
De tranen sprongen ___ in de ogen.

1. hun
2. hen
3. bij hun
4. bij hen

Lastige verwijswoorden

Voorbeelden wat:

- dat, datgene: Dat(gene) wat ik wil, is niet beschikbaar. 

- alles, iets, niets, het enige: Alles wat jij doet, is leuk. 

- overtreffende trap: Patat is het lekkerste wat ik ooit gegeten heb. 

- hele zin: Zij bleef maar tegen mij praten, wat ik heel gezellig vond. 

Vul aan:
De activiteitenweek is het leukste ___ ik heb meegemaakt.

1. dat
2. wat

Vul aan:
Harry heeft nooit zin om te wandelen, ___ best verrassend is voor een hond.

1. dat
2. wat

Let op!

Waarmee, waarvoor, waarop, waartegen, waarnaast

Gebruik je bij dieren of dingen

Met wie, voor wie, op wie, tegen wie, naast wie

Gebruik je bij mensen

Is dat het meisje ... jij gisteren je mobiel uitleende?

1. aan wie
2. waaraan

Dat is mijn oom ... mijn vader graag klaverjast.

1. waarmee
2. met wie

Diatoets - diatekst

Log in op: 

Ga dan naar www.diatoetsen.nl/inloggen 

en gebruik kleine letters bij je wachtwoord en gebruikersnaam.  

Lesafsluiting

Volgende week is er weer een online les. Tot dan!  

 Het huiswerk voor volgende week is: 

 ▪ Lees in je leesboek   

 ▪ Cursus 6 formuleren §6, opdracht 1, 2 en 3. 

  

  

 

 

Tot volgende week op st Conleth's