Catullus




Gaius Valerius Catullus (84-54? v.C.)
1 / 42
next
Slide 1: Slide
LatijnSecundair onderwijs

This lesson contains 42 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson




Gaius Valerius Catullus (84-54? v.C.)

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

1. Van Verona
1. Van Verona
1. Van Verona

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Verona

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

1. Van Verona
1. Van Verona
Van Verona 
  • ca. ° 84 v. Chr.
  • gestorven: 54? v. Chr.
  • welgestelde ouders
  • gecultiveerd milieu
  • landgoed in Sirmio

Slide 4 - Slide

Familie van de Valerii: relaties met hooggeplaatste mensen in de provincia Gallia Cisalpina + in Rome (bv. Caesar)
Villa di Catullo

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

... naar Rome
  • 62 v. Chr. 
  • vrijgezellenleven
  • luxeleven
  • hoogste kringen
  • oppervlakkige levenshouding

Slide 6 - Slide

  • naar Rome om opleiding te voltooien en interessante mensen te ontmoeten 
  • nooit politieke carrière begonnen
  • legde zich toe op poëzie, sloot vriendschap met een aantal jonge dichters
... naar Rome
Jullie denken dat ik een mietje was,
omdat mijn verzen licht en stout zijn.

Een waar dichter is fatsoenlijk,
zijn verzen hoeven dat niet te zijn.

(uit Carmen 16, vertaling: P. Claes)

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Literaire revolte
  • nieuwe generatie dichters
  • poetae docti
  • poetae novi
  • neoterici
  • tegenkantingen: losgeslagen jongelui
  • plezier & nietsdoen
  • zetten zich af tegen politieke wereld
  • gaan tekeer tegen maatschappelijke, culturele en literaire elite

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Literaire revolte 

Jouw 'gunsten', Caesar, laten  mij
al even koud als de vraag
of je een man bent of een vrouw

(carmen 93, vertaling P. Claes)

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Literaire revolte
Grootste redenaar van alle Romeinen
           uit het verleden, uit het heden
en uit de toekomst, Marcus Tullius,
           Catullus is u oneindig dankbaar,
hij die de poverste poëet is van alle,
              evenzeer de poverste poëet van alle
als u de opperste pleiter van allen.

(carmen 49, vertaling P. Claes)

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Neoterici: onconventioneel
  • woelige politieke periode
  • decadentie & corruptie
  • nadruk op individu
  • persoonlijke expressie
  • doorleefde poëzie
  • inspiratie: Griekse lyrici zoals Archilochus & Sappho & de Alexandrijnen

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Thema's: liefde en dood
  • Clodia
      "mea lesbia"
  • dood broer

Slide 12 - Slide

116 carmina bewaard gebleven, +- 30 over de liefde voor een vrouw, Lesbia
Overlevering
  • eind 13e eeuw: oud boek gevonden, gebruikt om een wijnvat te stutten
  • = Codex Veronensis, nadien terug verloren gegaan
  •  2 kopieën

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Carmen 1 (p. 10)
Opdrachtgedicht
  • inleiding
  • libellus
  • poëzieopvatting

Slide 14 - Slide

misschien gediend als inleiding tot een vroeger uitgegeven boekje met een beperkte selectie carmina
Carmen 1
Cui dono lepidum novum libellum                    1
arido modo pumice expolitum?
Corneli, tibi; namque tu solebas
meas esse aliquid putare nugas,
iam tum cum ausus es unus Italorum             5
omne aevum tribus explicare chartis
doctis, Iupiter, et laboriosis.

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Carmen 1
Quare habe tibi quicquid hoc libelli,
qualecumque; quod, o patrona virgo,
plus uno maneat peremne saeclo.                10

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Waarom draagt Catullus zijn gedichten aan Nepos op?

Slide 17 - Open question

This item has no instructions

Lees aandachting vers 4-9. Wie lijkt de belangrijkste auteur te zijn: Catullus of Nepos?

Slide 18 - Open question

This item has no instructions

Welke kwaliteiten bewondert Catullus in het werk van Nepos?

Slide 19 - Open question

This item has no instructions

Op het eerste zicht spreekt Catullus kleinerend over zijn eigen werk, maar hij maakt ook duidelijk dat hij dat ironisch bedoelt. Waar?

Slide 20 - Open question

This item has no instructions

Dat ook dit gedichtje lepidus is, blijkt onder meer uit de vele rijmeffecten: zoek er een paar.

Slide 21 - Open question

This item has no instructions

Carmen 1
Cui dono lepidum novum libellum                    1
arido modo pumice expolitum?
Corneli, tibi; namque tu solebas
meas esse aliquid putare nugas,
iam tum cum ausus es unus Italorum             5
omne aevum tribus explicare chartis
doctis, Iupiter, et laboriosis.
Quare habe tibi quicquid hoc libelli,
qualecumque; quod, o patrona virgo,
plus uno maneat peremne saeclo.                    10

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Wat is Catullus poëzieopvatting?

Slide 23 - Mind map

This item has no instructions

Carmen 1: poëzieopvatting
  • Brevitas
  • Variatio
  • Sermo familiaris
  • Elegantia
  • Puritas
  • Doctrina

Slide 24 - Slide

Onthoudwoordje: BEDeVaartSPet

Carmen 1: poëzieopvatting
  • vormschoonheid ipv maatschappelijke relevantie

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

Carmina Catulli
  • 116 gedichten
  • uiteenlopende lengte (min. 2 verzen tot max. 408)
  • vriendschap en liefde
  • onduidelijk wie ze ordende en publiceerde
  • 3 groepen:
    - korte lyrische gedichten, polymetrisch (1-60)
    - langere gedichten (61-68)
    - epigrammen, elegisch distichon (69-116)

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

Verliefd (p. 12)
Clodia
  • vrouw van Quintus Metellus Celer
       gouverneur van Gallia Cisalpina in 62 v. Chr. 
  • gens Claudia
  • berucht voor
        ... amoureuze avontuurtjes
        ... verdachte dood van haar man

Slide 27 - Slide

This item has no instructions

Clodia: 'femme fatale' 
  • Proces tegen Marcus Caelius Rufus
  • Cicero advocaat verdediging
  • zus van Publius Clodius Pulcher
  • mondaine vrouw

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

Lesbia: Catullus' levende Muze 
  • naar de Griekse dichteres Sappho van Lesbos
  • literaire vorm van Clodia
  • Clodia: vrijgevochten, ontspoorde aristocrate

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

Amoureuze revolte
  • 4 jaar liefde
  • groot leeftijdsverschil
    hoog liefdesideaal van Catullus:
  • onvoorwaardelijke trouw en overgave
  • meer dan 'amare', ook 'diligere'
    voor Lesbia:
  • Catullus was een van haar vele minnaars

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

Carmen 51

Ille mi par esse deo videtur, 
ille, si fas est, superare divos, 
qui sedens adversus identidem te
     spectat et audit

dulce ridentem, misero quod omnes
eripit sensus mihi: nam simul te, 
Lesbia, aspexi, nihil est super mi
     vocis in ore

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

Carmen 51

lingua sed torpet, tenuis sub artus
flamma demanat, sonitu suopte
tintinant aures, gemina teguntur
     lumina nocte

Otium, Catulle, tibi molestum est:
otio exultas nimiumque gestis: 
otium et reges prius et beatas
     perdidit urbes. 

Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Imitatio en aemulatio van Sappho
Wat heeft Catullus toegevoegd?

Slide 33 - Mind map

This item has no instructions

Wat wijst erop dat de laatste strofe (niet) later is toegevoegd?

Slide 34 - Mind map

This item has no instructions

Maak Catullus redenering af:
nietsdoen heeft vroeger zowel koningen als welvarende steden ten gronde gericht, dus zal het jou Catullus... want.... .

Slide 35 - Mind map

This item has no instructions

Otium...
  • negotium = verwerven van roem en rijkdom
  • otium = de levenswijze van Catullus
    nieuwe invulling
  • van liefde                     <=>   traditionele opvatting over huwelijk
  • van poëzie                   <=>   traditionele opvatting over poëzie

Slide 36 - Slide

This item has no instructions

Carmen 2: vogelpik

Pásser, déliciaé meaé puéllae,
quícum lúdere, quem ín sinú tenére,
cuí primúm digitúm dare áppeténti
ét acrés solet íncitáre mórsus,

Slide 37 - Slide

This item has no instructions

Carmen 2: vogelpik

cúm desíderió meó niténti
cárum néscio quíd libét iocári,
ét soláciolúm suí dolóris,
crédo, ut túm gravis ádquiéscat árdor:
técum lúdere sícut ípsa póssem
ét tristés animí leváre cúras!

Slide 38 - Slide

This item has no instructions

Wat valt op aan het klankgebruik in v. 1?

Slide 39 - Open question

This item has no instructions

Wanneer speelt de 'puella' met haar musje?

Slide 40 - Open question

This item has no instructions

Hoe interpreteer je dit gedicht? Wat drukt Catullus hier nu uit?

Slide 41 - Open question

This item has no instructions

De passer van Catullus: 
  1. het troeteldier van Clodia
    Waarom is Catullus dan jaloers op Clodia (v. 9-10)?
    Waarom is dit een onverwachte wendin
    g?
  2. het lievelingsdier van Aphrodite
    Waarom zou Catullus nu graag met een musje spelen?
    Waarom kan hij dat niet?
  3. de passer als penis
    Nieuwe betekenislaag: deliciae meae puellae                            quicum ludere
    in sinu tenere                     incitare morsus                                         carum iocari

Slide 42 - Slide

This item has no instructions