2.2 Cellen deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H2: Cel en leven

Noem een voorbeeld van een emergente eigenschap

Hoe kun je stamcellen toepassen bij de behandeling van Diabetes type 1?

Waarom zijn ijsberen groter dan bruine beren?

Leerdoelen par 2.2 (deel 1)

1. Je kunt uitleggen hoe dierlijke cellen zijn opgebouwd, welke celonderdelen ze hebben, en hoe deze werken.

2. Je kunt uitleggen wat de verschillen zijn tussen dierlijke en plantaardige cellen.

Vier rijken - celkenmerken

Vier rijken - celkenmerken

Autotroof: maakt eigen voedingsstoffen

Heterotroof: voedingsstoffen uit andere organismen

Vier rijken - celkenmerken

Prokaryoot: zonder celkern

Eukaryoot: met celkern

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

celmembraan:

Structuur: 

begrenzing van de cel

Functie: Regelt wat de cel in- en uit gaat

Klik hier voor verdere uitleg

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

grondplasma:

waterige inhoud van de cel.

cytoplasma: inhoud van de cel inclusief  organellen

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

celkern:

bevat het erfelijk materiaal (DNA) in de vorm van chromosomen 

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

kernmembraan: omgeeft de kern, bevat kernporiën

kernlichaampje:

bevat het materiaal wat nodig is om ribosomen te maken

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

ribosoom:

bestaat uit RNA en eiwitten, zijn betrokken bij het maken van nieuwe eiwitten (par4)

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

mitochondrium:

energiecentrale van de cel: hier wordt glucose afgebroken d.m.v. O2 en omgezet in bruikbare energie.

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

endoplasmatisch reticulum:

transportstelsel van membranen 

ruw: ribosomen aan de buitenkant

glad: geen ribosomen aan de buitenkant 

Endoplasmatisch reticulum

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

golgisysteem:

transportstelsel dat eiwitten bewerkt en blaasjes afsnoert zoals lysosomen/ transportblaasjes (par4)

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

transportblaasje:

blaasje dat eiwitten vervoert

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

lysosoom:

blaasje omgeven door een membraan waar enzymen in zitten (die celorganellen kunnen afbreken)

Golgisysteem en lysosoom

• Golgi-systeem ontvangt eiwitten van E.R., bewerkt ze en stuurt ze door (in of uit de cel)
• verpakt stoffen in blaasjes (lysosomen=insnoeringen van eigen membraan)
• bevat allerlei soorten enzymen (voor elke reactie een ander enzym)

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

centrosoom:

bestaat uit twee centriolen. Speelt een rol bij de celdeling, oriënteren en scheiden van het erfelijk materiaal (par5). 

Dierencellen (heterotroof/ eukaryoot)

celskelet:

geeft stevigheid aan de cel en richting aan transportprocessen.

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

Celwand: extracellulaire laag, gemaakt van cellulose of lignine (houtstof).

Geeft de plantencel vorm en stevigheid.

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

(centrale) vacuole:

grote blaas met water en opgeloste stoffen (soms kleurstoffen, bijv paars)

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

bladgroenkorrels/ chloroplasten: hier vindt fotosynthese plaats (aanmaak van glucose met water en CO₂).

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

twee andere plastiden: amyloplasten: opslag zetmeel

chromoplasten: kleurstofkorrels (geel - rood)

Plantencellen (autotroof/ eukaryoot)

Plastiden kunnen tijdens het leven van een plant veranderen van de ene vorm naar de andere.

Van chloroplast (groen) naar chromoplast (rood)

Leerdoelen par 2.2 (deel 1)

1. Je kunt uitleggen hoe dierlijke cellen zijn opgebouwd, welke celonderdelen ze hebben, en hoe deze werken.

2. Je kunt uitleggen wat de verschillen zijn tussen dierlijke en plantaardige cellen.

Wat doet het DNA?

Wat is de taak van ribosomen?

Waar kun je ribosomen vinden in de cel?

Hoe worden eiwitten verplaatst van het ER naar het golgisysteem?

Wat doet het golgisysteem met de eiwitten afkomstig van het ER?

Wat is de taak van het mitochondrium?

Waarom hebben spiercellen veel mitochondriën?

Wat gebeurd er in de chloroplasten?