Maw H13+14

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 13 en 14

Hoofdstuk 13

Sociale ongelijkheid

Kernconcept: is een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waarderingen en behandelingen.  

Ongelijkheid wordt gemaakt op drie terreinen: 

- Ongelijke verdeling van bezit

- Ongelijke verdeling van status

- Ongelijke verdeling van macht

De mogelijkheid om in de maatschappij van positie te veranderen: sociale mobiliteit: 

- Open samenleving: positieverwerving (= eigen bijdrage)

- Gesloten samenleving: positietoewijzing (= vanaf geboorte  

    vast) 

Sociale ongelijkheid wordt vaak gekoppeld aan de plek die iemand inneemt ten op zichtte van andere in de samenleving: maatschappelijke positie.

De mogelijkheid om in de maatschappij van positie te veranderen: sociale mobiliteit: 

- Open samenleving: positieverwerving (= eigen bijdrage)

- Gesloten samenleving: positietoewijzing (= heb jezelf geen  

   invloed op)

Werk is een belangrijk onderdeel van je maatschappelijke positie, want zonder werk heb je een kwetsbaardere positie --> sociale uitsluiting: 

- Beperkte sociale en politiek participatie

- Beperkte normatieve integratie

- Niet goed kunnen voorzien in elementaire levensbehoeften.

- Een tekort aan materiële goederen

- Gering toegang tot sociale grondrechten

Werk is een belangrijk onderdeel van je maatschappelijke positie, want zonder werk heb je een kwetsbaardere positie --> sociale uitsluiting: 

- Beperkte sociale en politiek participatie

- Beperkte normatieve integratie

- Niet goed kunnen voorzien in elementaire levensbehoeften.

- Een tekort aan materiële goederen

- Gering toegang tot sociale grondrechten

Maatschappelijke positie hangt af van:

Maakt uit wie jou ouders zijn, zij vormen je als socialisator 

Gevolgen op macro niveau: 

Gevolgen sociale ongelijkheid op macroniveau: 

Door sociale ongelijkheid kunnen er conflicten ontstaan 

           uit zich vaak eerst in protesten en botsingen. 

Manier van omgaan met conflicten ligt aan de cultuur: 

- Harmoniemodel 

- Conflictmodel 

Gevolgen van maatschappelijke en politieke conflicten :

Ontwikkelingen in de 21ste eeuw

1. Europeanisering en globalisering

2. Informatisering en digitalisering

3. Veranderde man-vrouwverhouding

4. Stijging opleidingsniveau

5. Ontwikkeling naar postindustriële samenleving

Visies over de politieke participatie

Instrumentele visie:

Ontwikkelingsvisie

 Participatie als middel om besluiten

te kunnen nemen

 

Participatie is veel meer als een doel.

Overheidsinstrumenten:

1. Sociale zekerheidsbeleid

2. Actief arbeidsmarktbeleid

3. Inkomensverdelingsbeleid

4. Onderwijsbeleid

5. Wijkgericht achterstandsbeleid

Examen opgave 1 

Maak opgave 3  

http://havovwo.nl/havo/hma/bestanden/hmapi13iex.pdf 

Leg voor ieder voorbeeld (a en b) uit of er sprake is van positietoewijzing of positieverwerving.

Hoofdstuk 14

gevoelens van veiligheid en onveiligheid hebben te maken met bedreigingen 

bedreigingen zijn in 3 categorieen onderverdeeld, waarvan 2 het gevolg zijn van menselijke handelingen.

- bedreiging van natuurlijke aard 

- bedreiging van technolgische aard 

- bedreiging van sociale aard 

Risicomaatschappij 

- Als wij ons afvragen wie er verantwoordelijk is kijken wij al snel naar de overheid -> cultuur 

- onduidelijk over wie verantwoordelijk is komt door de moderne samenleving als risicomaatschappij 

Als bedrijven of burgers verwachten dat de politie iets aan de dreiging doet, maar zij doen dat niet kan dat gevolgen hebben voor het gezag van de overheid. 

subjectief of opjectief 

- subjectief : het gevoel van dreiging van onveiligheid 

- objectief : het aantal misdrijven, ongevallen en de kans op rampen 

Rol media

Twee theorieën over rol van media:

- Selectiviteit hypothese: mensen die van mening zijn dat er   veel criminaliteit is lezen vaker over criminaliteit.

- Cultivatie Hypothese: het beeld van de werkelijkheid wordt       beïnvloed als mensen veel kijken of lezen over een onderwerp.

maatschappelijke ontwikkelingen heeft invloed op de hoeveelheid criminaliteit   

hoeveelheid welvaart ---> hoeveelheid criminaliteit

de sociale controle is afgenomen door democratisering en individualisering 

hoeveelheid sociale controle --> hoeveelheid criminaliteit 

moderne school

klassieke school

Doelen straffen 

vergelding 

afschrikking 

resocialisatie 

bescherming van de samenleving 

veiligheid is een maatschappelijk maar ook een politiek vraagstuk 

veiligheidsutopie 

rechtshandhaving 

rechtsbescherming 

om te criminaliteit te bestrijden en de veiligheid te vergroten is er een zogenaamd tweesporenbeleid 

preventie 

repressie 

Maak opgave 7 en gebruik tekst 3

https://havovwo.nl/havo/hma/bestanden/hma21iiopg2.pdf  

Examen opgave 2

Beredeneer of geïnformeerde burgers het eens zullen zijn met de uitgangspunten van de klassieke school of met die van de moderne school. Geef daarbij ook aan waarom zij het niet met de uitgangspunten van de andere school eens zullen zijn. Gebruik in je redenering:
 een omschrijving van het begrip daadrecht;
 een omschrijving van het begrip daderrecht.