ET8 - De Beauvoir & Fanon

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

ET8 - De Beauvoir & Fanon

Aan de slag

Vandaag

• terugblik: MSJ en Plessner
• De Beauvoir over vrouw-zijn
• vooroordelen bij kinderen
• Fanon over kleur
  
• Zelftest!

Aan de slag

Vandaag

• terugblik: MSJ en Plessner
• De Beauvoir over vrouw-zijn
• vooroordelen bij kinderen
• Fanon over kleur
  
• Zelftest!

Aan de slag

ET6

Ik kan uitleggen en evalueren dat mensen volgens MSJ een reflecterend, bewegend lichaam zijn. 

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg van MSJs fenomenologische benadering van dans en de pre-reflectieve gewaarwording van de ruimtelijkheid en bewegingen van het lichaam;
  

• de begrippen ‘pre-reflectief’ en ‘lichaamsschema’;
  

• een uitleg met tekstfragment 1 van MSJs argument dat de gewaarwording van het bewegende lichaam in de ruimte voorafgaat aan bewuste reflectie op onszelf;
  

• een uitleg met tekstfragment 1 van Sheets-Johnstones argument dat fenomenologie een perspectief biedt op de bestaanservaring.
  

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.

Aan de slag

ET7

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Plessner mensen in een verhouding tot zichzelf staan.

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg van Plessners’ poging om de biologische benadering van de mens te verenigen met de fenomenologische bestaanservaring en van zijn opvatting dat mensen onbepaalde wezens zijn;
• het begrip ‘excentrische positionaliteit’ en de drie antropologische wetten: 

1. natuurlijke kunstmatigheid,  
2. bemiddelde onmiddellijkheid, 
3. utopische standplaats

• PT: een uitleg dat de problematiek van lachen en wenen de dubbelzinnige verhouding van de mens tot het eigen lichaam verduidelijkt en de oorsprong van lachen en wenen de bestaanservaring typeert.

Welke boodschap over vrouw-zijn geven we kinderen mee?

Welke boodschap over vrouw-zijn geven we kinderen mee?

Meer voorbeelden?

Is dit een probleem? Zo ja, waarom?

Lees nu 3.1 t/m p.71

Welke normen over vrouw-zijn kun je hieruit afleiden?

Kwestie 1:

Hoe ervaren wij ons bestaan als mens?

Sheets-Johnstone (MSJ) 

Wij zijn een denkend bewegend lichaam

 

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

Plessner 

Wij staan in verhouding tot onszelf

Aan de slag

ET8

Ik kan uitleggen en evalueren uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. 

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg met Plessners begrip ‘medewereld’ dat mensen expressie geven aan de ervaring van hun verhouding tot andere mensen, en dat die expressie volgens de existentialisten De Beauvoir en Fanon de ervaring mede vormgeeft;
• de begrippen ‘medewereld’ en ‘lichaamsschema’;
• een uitleg van De Beauvoirs argument dat de bestaanservaring van vrouwen is gevormd door culturele opvattingen over hoe een vrouw zou moeten zijn;
• een uitleg met tekstfragment 3 van Fanons argument dat de bestaanservaring van mensen van kleur is gevormd door de blik van anderen.

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

Sleutelbegrippen:

• existentialisme
• sekse
• gender

vanaf 6.53

Existentialisme: 

de existentie gaat vooraf aan de essentie. 

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

Existentialisme: 

de existentie gaat vooraf aan de essentie. 

Maar...soms word jou een essentie opgedrongen. De blik van de ander dwingt ons in een bepaalde rol.

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

Existentialisme: 

de existentie gaat vooraf aan de essentie. 

Maar...soms word jou een essentie opgedrongen. De blik van de ander dwingt ons in een bepaalde rol.

"Je wordt niet als vrouw geboren, 

maar tot vrouw gemaakt."

sekse

gender

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

WMM, p.76

Aan de slag

ET8

Ik kan uitleggen en evalueren uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. 

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg met Plessners begrip ‘medewereld’ dat mensen expressie geven aan de ervaring van hun verhouding tot andere mensen, en dat die expressie volgens de existentialisten De Beauvoir en Fanon de ervaring mede vormgeeft;
• de begrippen ‘medewereld’ en ‘lichaamsschema’;
• een uitleg van De Beauvoirs argument dat de bestaanservaring van vrouwen is gevormd door culturele opvattingen over hoe een vrouw zou moeten zijn;
• een uitleg met tekstfragment 3 van Fanons argument dat de bestaanservaring van mensen van kleur is gevormd door de blik van anderen.

Volgens De Beauvoir (en Fanon) drukken expressies niet alleen onze ervaring uit, maar geven ze deze ook vorm!

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

Hoe zouden De Beauvoir en Fanon dit schema veranderen?

Aan de slag

ET8

Ik kan uitleggen en evalueren uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. 

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg met Plessners begrip ‘medewereld’ dat mensen expressie geven aan de ervaring van hun verhouding tot andere mensen, en dat die expressie volgens de existentialisten De Beauvoir en Fanon de ervaring mede vormgeeft;
• de begrippen ‘medewereld’ en ‘lichaamsschema’;
• een uitleg van De Beauvoirs argument dat de bestaanservaring van vrouwen is gevormd door culturele opvattingen over hoe een vrouw zou moeten zijn;
• een uitleg met tekstfragment 3 van Fanons argument dat de bestaanservaring van mensen van kleur is gevormd door de blik van anderen.

Aan de slag

ET8

Ik kan uitleggen en evalueren uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. 

Sleutelbegrippen:

• expressies: uitdrukkingen van onze verhoudingen tot onszelf

• Medewereld: gebied waarin ik mezelf uitdruk en uitdrukkingen van anderen tegenkom.

• expressies in de medewereld bieden een derdepersoonsperspectief

Aan de slag

Aan de slag

• Werk 8.1/8.2 uit met een voorbeeld waarbij je gebruik maakt van de begrippen lichaamsschema, medewereld en existentialisme.
• vergelijk elkaars antwoord en vul aan.

ET 8.1/8.2

8.1 Geef een uitleg met Plessners begrip ‘medewereld’ dat mensen expressie geven aan de ervaring van hun verhouding tot andere mensen, en dat die expressie volgens de existentialisten De Beauvoir en Fanon de ervaring mede vormgeeft.

Welke normen over vrouw-zijn kun je hieruit afleiden?

• Frantz Fanon (1925-1961)
• Filosoof, psychiater, schrijver 
• Emigreert in de jaren ‘50 naar Algerije
• ontwikkelt daar ideeën van grote invloed op postkoloniale studies en maatschappijkritische theorieën.
• existentialist

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

• Eigenschappen van de persoon van kleur zijn "vastgelegd" door de samenleving: de zwarte man wordt een object
• Jezelf zien door de blik van de ander: vanuit een derdepersoonsperspectief
• Je herkent jezelf niet in dat beeld: vervreemding 
• Verandering in lichaamsschema: je ervaart je lichaam als een object buiten jezelf.

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

 

Aan de slag

Aan de slag

• Lees PT3, Zwarte huid, witte maskers

Doel:

Ik kan met tekstfragment 3 Fanons argument uitleggen dat de bestaanservaring van mensen van kleur is gevormd door de blik van anderen.

• welk(e) tekstfragment(en) kies je?

Aan de slag

ET8

Ik kan uitleggen en evalueren uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan. 

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg met Plessners begrip ‘medewereld’ dat mensen expressie geven aan de ervaring van hun verhouding tot andere mensen, en dat die expressie volgens de existentialisten De Beauvoir en Fanon de ervaring mede vormgeeft;
• de begrippen ‘medewereld’ en ‘lichaamsschema’;
• een uitleg van De Beauvoirs argument dat de bestaanservaring van vrouwen is gevormd door culturele opvattingen over hoe een vrouw zou moeten zijn;
• een uitleg met tekstfragment 3 van Fanons argument dat de bestaanservaring van mensen van kleur is gevormd door de blik van anderen.