SoVa 9.22 Conflictsituaties en conflicthantering

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Sociale Vaardigheden

9.22 Conflictsituaties en conflicthantering

Sociale Vaardigheden

9.22 Conflictsituaties en conflicthantering

Wat is een conflict?

Een conflict is een situatie waarin twee of meer mensen tegengestelde opvattingen, belangen of behoeften hebben.

Overal waar mensen samenzijn of samenwerken, ontstaan af en toe conflicten. Op zich is dat niet erg, omdat conflicten niet altijd een negatieve uitwerking hebben.

Welk mogelijk positief effect kan een conflict hebben?

Welk mogelijk positief effect kan een conflict hebben?

ANTWOORD

Een conflict kan verhelderend werken, de lucht klaren, waardoor er meer ruimte voor elkaars ideeën en standpunten ontstaat.

Moeite met conflicten

Veel mensen hebben moeite met conflicten. Dat komt omdat er bij een conflict meestal meer speelt dan alleen de inhoud of de kwestie op zich. Vaak luisteren mensen dan niet meer naar elkaar. Emoties en/of botsende persoonlijkheden spelen een rol. Beide partijen raken geïrriteerd. Het lukt ze niet meer om vriendelijk te blijven en zich in te zetten om tot een goede oplossing te komen. Toch is dat wel de manier om een conflict op te lossen.

Soorten conflicten

Inhoudelijke conflict: dit conflict gaan over de inhoud van het werk. 

Belangenconflict: bij dit type conflict botst jouw eigenbelang met het belang van anderen. 

Sociaal-emotionele conflict: in dit type conflict staan gevoelens en emoties centraal (verlies van vertrouwen, relatie onder spanning)

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin de een de ander verwijt geen vertrouwen te hebben.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin de een de ander verwijt geen vertrouwen te hebben.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin men het niet met elkaar eens is over de juiste volgorde van handelen.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin de een de ander voor de voeten werpt er altijd de kantjes vanaf te lopen.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin de een de ander verwijt slordig te zijn omgesprongen met vertrouwelijke gegevens.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Welk soort conflict is het?
Conflict waarin men met elkaar ruziet wie de leiding moet hebben.

1. Belangen
2. Inhoudelijk
3. Sociaal-emotioneel

Bij welk type conflict is een compromis zoeken vooral mogelijk?

1. Belangenconflicten
2. Inhoudelijke conflicten
3. Sociaal-emotionele conflicten

Ruzie en conflicten

Ruzie houdt een luidruchtige woordenwisseling in. Beide partijen vechten voor hun eigen gelijk. Ze zijn in een strijd verwikkeld die veel energie kost. In een ruzie ben je kwaad. Je laat je meer leiden door gevoelens dan door verstand. 

Een ruzie is dus een uit de hand gelopen sociaal-emotioneel conflict. 

Verschijningsvormen van conflicten

Een onzichtbaar conflict is een verborgen conflict. In deze situatie kom je er (nog) niet openlijk voor uit dat je een conflict hebt. 

Een zichtbaar conflict is een conflict dat wel aan de oppervlakte komt. Het is jou en de ander duidelijk waarover jullie een conflict hebben. 

Invloed van conflicten op samenwerking en sfeer

Zowel een onzichtbaar als een zichtbaar conflict kan de samenwerking en sfeer in een team behoorlijk verpesten. Het maakt weinig verschil of het om een zichtbaar of onzichtbaar conflict gaat. Het hangt vooral af van de manier waarop jij en de ander met het conflict omgaan. Eén ding is zeker: als jullie je laten leiden door jullie emoties gaat het al snel verkeerd.

Conflicthanteringsstijlen

Conflicthanteringsstijl: Bepaalde manier van omgaan met conflicten. Die manier past bij de persoon.

Niet-effectieve conflicthanteringsstijlen

Forceren en vechten (afdwingen, doordrukken) (eigenbelang eerst) (recht van de sterkste)

Ontlopen en vermijden (struisvogelpolitiek) (opkroppen en uitbarsten)

Aanpassen en toegeven (niet altijd verkeerd) (zelfopoffering) (anderenbelang)

Effectieve conflicthanteringsstijlen

Samenwerken en oplossen

Onderhandelen en een compromis zoeken

Conflictbemiddeling door een professioneel bemiddelaar noemen we mediation.

Omgaan met conflicten - 

voorkomen dat het escaleert

bij het onderwerp blijven;

de tijd nemen voor de ander (en het conflict);

openstaan voor de ander;

actief naar de ander luisteren;

ik-boodschappen gebruiken;

naar gezamenlijke belangen zoeken;

oplossingen zoeken die voor beide partijen redelijk zijn, dus ook bereid zijn de ander iets te gunnen (water bij de wijn doen).

Omgaan met conflicten - 

zo escaleert het wel

jij-boodschappen geven (‘Je zit ernaast’; ‘Jij hebt altijd mooi praten’);

niet bij het onderwerp blijven;

de ander beschuldigen;

weglopen;

anderen bij het conflict betrekken;

de ander niet laten uitspreken;

niet naar de ander luisteren;

de ander persoonlijk aanvallen;

niet bereid zijn om iets toe te geven of om te overleggen;

terugslaan: elke aanval van de andere partij beantwoorden met een tegenaanval.

Gebruikte wapens in een conflict

Zegeltjes sparen: je frustratie/woede opkroppen en dan later ontploffen.

Psychoanalyse: ‘je zegt dat wel, maar volgens mij ben je bang om…’

Afmakertje: ‘goed hoor, jij hebt gelijk.’

Etiketteren: ‘je bent nu eenmaal… emotioneel/onbetrouwbaar/lui.’

Atoombom op Lutjebroek: dreigen met gevolgen die niet in verhouding staan met het conflict. Bijvoorbeeld: dreigen met ontslag als iemand een keer te laat komt.

Stekels opzetten: ‘ja hoor. Ik doe het toch nooit goed. Je moet ook altijd mij hebben.’

Schuldgevoel oproepen: ‘door jou kan ik nooit... Jij houdt nooit rekening met me.’

Breekbaar: ‘hou op, ik kan er niet tegen. Ik krijg er hoofdpijn van.’

Conflicten oplossen in drie stappen

1 Probeer elkaars behoeften duidelijk te krijgen door actief te luisteren en ik-boodschappen te geven. 

2 Bedenk samen oplossingen, kies er een uit en maak hierover duidelijke afspraken. 

3 Ga na verloop van tijd samen na of de nieuwe oplossing werkt. 

Wanneer is aanpassen en toegeven wel een goede conflicthanteringstijl?

1. Het belang van de ander is groter vindt dan dat van jezelf; aanpassen en toegeven gaat je iets brengen.
2. Het belang van jezelf is groter dan dat van de ander; aanpassen en toegeven gaat je iets brengen.
3. Het belang van de ander is groter dan dat van jezelf maar het zal je verder niets zal brengen.