54 lesplannen basisschool

Wat zijn geluiden eigenlijk en hoe klinken ze? In de voorbereidende les staat geluiden maken met je eigen lichaam centraal. Hoe klinkt het knippen met je vingers of het bonken van je eigen hartslag? De leerlingen ontdekken dat geluiden een verhaal spannender of grappiger kunnen maken en maken in groepjes een geluidenreeks bij een kort verhaal. Voorbereiding:- Neem de woordenlijst door- Print het korte verhaal- Print de lesinstructieBenodigde materialen voor de voorbereidende les:- Printje van het korte verhaal (in de bijlage)- Lesinstructie (in de bijlage)

Je kunt geluiden maken met je lichaam, maar ook met alledaagse voorwerpen uit je omgeving. Samen met een theaterdocent nemen de leerlingen een soundscape op en maken een theatralescene. Met behulp van een opname gaan de leerlingen de scene en de gemaakte compositie samenvoegen.Leerdoelen: Leerlingen kunnen met hun stem en instrumenten een geluidenreeks maken.Leerlingen kunnen een scene maken bij de geluidenreeks.

Leerlingen blikken terug op het lesblok Klanken Klinken in de Klas. Wat voor geluiden kun je maken met dagelijkse voorwerpen uit je eigen omgeving of met je lichaam? En wat voor effect heeft muziek op een situatie of verhaal? Aan de hand van het gemaakte filmpje uit de masterclass onderzoeken de leerlingen dit verder. Leerdoelen:Leerlingen kunnen vertellen over hun ervaringen met en de verschillen tussen de geluidenreeksen.

WELKOM bij de lessen van Kidsweek. Thema: HindoeïsmeWij adviseren om de lessen van deze week in onderstaande volgorde te behandelen. Actualiteit | Begrijpend lezen | Hindoes vieren HoliVerdiepende tekst | Algemeen tekstbegrip | HindoeïsmeVerdiepende tekst | Begrijpend lezen | Hindoeïsme Ook taal! | Literatuur | Devyani en Shivan vieren NavratriAantekenschema's: Bloem-schemaDenkstappenkaart:WoordbetekenisObservatiecriterium van de week: De leerling kan woordbetekenissen uit de context of woordbouw afleiden.Vragen? Stuur gerust een mail naar scholen@kidsweek.nl.

Een kunstwerk dat tegelijkertijd een speeltoestel is met een gezicht; dat is de inspiratiebron voor deze les. De leerlingen denken na over wat spelen eigenlijk is en waar je allemaal mee kunt spelen. Ze zoeken naar gezichten in hun eigen omgeving en laten alledaagse voorwerpen tot leven komen.Voorbereiding:- Neem de woordenlijst door- Neem de achtergrondinformatie door- Print de LesinstructieBenodigde materialen voor de voorbereidende les:- Alledaagse voorwerpen (uit het klaslokaal)- 2 plakogen per leerling (door KIDD)- Lesinstructie (in de bijlage)Let op: de zelfgemaakte poppen uit de voorbereidende les worden ook weer gebruikt in de masterclass. Zorg dat deze tot die tijd worden bewaard.

In de masterclass komt er een poppenspeelster met haar pop op bezoek. Na een interactieve openingsscène zal de poppenspeler met de klas het thema 'spelen' verder onderzoeken. Dit doen ze aan de hand van de voorwerpen uit de klas die de kinderen zelf van oogjes hebben voorzien in de voorbereidende les. Op welke manier kun je met deze voorwerpen spelen? Via een geleide improvisatie zullen de kinderen de basisbeginselen van poppenspel oefenen. Leerdoelen:Leerlingen leren via poppenspel hun verbeelding te gebruiken.

In de verwerkingsles laten de leerlingen hun voorwerp nog een keer tot leven komen. Ze spelen met elkaar en hun pop en halen samen met de leerkracht herinneringen op. Leerdoelen: Leerlingen kunnen vrij spelen met elkaar.Leerlingen kunnen met elkaar en hun zelfgemaakte pop spelen m.b.v. hun verbeelding.Leerlingen kunnen vertellen wat zij in de les hebben gemaakt en hoe zij dit hebben gedaan.

Iedereen laat iets van zichzelf zien in de keuze van kleding en de patronen op kleding. Ook kinderen doen dat. Zich mooi uitdossen om daarmee de identiteit te bevestigen doet de mensheid al eeuwenlang. De eerste katoendrukkerij van Europa vestigde zich in de 17de eeuw in Amersfoort. Hier werd naar Indiaas voorbeeld katoen met houten handgegraveerde drukblokken bedrukt. Deze handbedrukte katoenen stoffen, ook wel sits genoemd, werd gebruikt voor kleding en woonstoffering. Voorbeelden daarvan zijn terug te vinden in de collecties van o.a. Museum Flehite, Museum Spakenburg en het RijksmuseumAnno 2021 kunnen leerlingen zelf het katoendrukken beoefenen en zelf patronen bedenken. Met oude en nieuwe drukblokken. Ze leren over de techniek van het ambacht en de geschiedenis van Amersfoort.

De Katoendrukkerij in De VolmolenContactpersoon Nathalie Cassee Plantsoen Noord 2 3811 GH Amersfoort Telefoon: +31(0)6 12526099 E-mail: info@dekatoendrukkerij.nl Openingstijden: woensdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur Er kunnen maximaal 28 leerlingen meedoen per bezoek. Het bezoek duurt 1,5 uur en wordt begeleid door een medewerker van de Katoendrukkerij, de leerkracht en tenminste 3 hulpouders.

Bepaalde dieren maken tijdens hun leven een ontwikkeling door, waarin hun uiterlijk (gedaante) enkele malen duidelijk verandert. De vlinder, de sprinkhaan en de kikker zijn er meesters in. Wil jij weten hoe ze dat doen? In deze les leer je er alles over!

Na deze les: weet ik wat gedaanteverwisseling bij dieren is. weet ik het verschil tussen een onvolledige en een volledige metamorfose. weet ik welke dieren een gedaanteverwisseling doormaken.begrijp ik de belangrijke woorden die met gedaanteverwisseling te maken hebben.kan ik in informatief prentenboek voor groep 3/4 uitleggen hoe gedaanteverwisseling bij dieren werkt.

Speel met uw leerlingen de afsluitende quiz. In deze quiz testen zij hun kennis over het onderwerp en laten zij zien wat zij hebben geleerd over het onderwerp van deze week.Uw leerlingen kunnen meedoen met een wisbordje of kladblaadje, of zij kunnen meedoen met hun eigen device.

De symbolen die de leerlingen maken tijdens de voorbereidende les worden gebruikt tijdens de masterclass.In de voorbereidende les leren leerlingen hoe ze bijzondere momenten uit hun leven kunnen vastleggen. Ze bedenken een symbool voor elk moment, dat ze gebruiken om tijdens de masterclass een monument te ontwerpen.Voorbereiding:- Neem de woordenlijst door- Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- Papier (door school) - Stiften (door school) - Werkblad MoNUment - Lesinstructie (in de bijlage)

In de masterclass werken de leerlingen samen met een beeldend kunstenaar om hun gekozen moment en symbool om te zetten in een monument. Ze gebruiken materialen zoals papier, tape en een glazen pot om hun herinnering vast te leggen in een 3D-kunstwerk. Vervolgens bedenken ze hun eigen feestdag en rituelen om hun monument te vieren.Benodigde materialen voor de masterclass:Er zijn geen extra materialen nodig. Indien dit toch nodig is, zal de kunstenaar dit op dat moment aangeven

In de verwerkingsles, reflecteren de leerlingen op de voorbereidende les en de masterclass. Vervolgens gaan ze aan de slag met de verwerkingsopdracht waarin ze samen een eigen viering ontwerpen en hopelijk ook daadwerkelijk zullen vieren.Benodigdheden: Print de lesinstructie uit.

In deze voorbereidende les ontdekken leerlingen dat muziek altijd uit jezelf komt. Ze leren zichzelf en elkaar beter kennen en maken als singer-songwriters een begin aan het schrijven van een eigen hit.Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door - Print voor iedere leerling een songtekst uit. Hou voor jezelf de versie van de songtekst met de ontleedde songstructuur erbij. - Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- 1 A4 of A3 per leerling (door school) - Stiften en pennen (door school) - Scharen (door school) - Voor iedere leerling 1 geprinte songtekst (in de bijlage) - Lesinstructie (in de bijlage)

Wie ben jij en waar ben je trots op? Geinspireerd door 'Mr Yesterday' schrijven leerlingen als singer-songwriters een nieuw couplet. Onder begeleiding van Gitta de Ridder (of een andere singer-songwriter) en gitaar, brengen leerlingen een eigen versie van het nummer uit en presenteren dit aan elkaar.Leerdoelen:Leerlingen kunnen een eigen versie schrijven en presenteren van de Almeerse hit 'Mr. Yesterday'.

In de verwerkingsles kijken en luisteren de leerlingen eerst naar de coupletten die ze zelf hebben geschreven en gezongen. Daarna gaan ze in duo’s aan de slag met het maken van een duet. Aan het einde van de les treden de leerlingen nog een keer op met Gitta.Leerdoelen:Leerlingen kunnen op basis van twee coupletten samen een duet schrijven.Leerlingen kunnen hun eigen coupletten zingen/presenteren met de instrumentale versie van Mr. Yesterday.Leerlingen kunnen vertellen over hun ervaringen en bezigheden tijdens de masterclass.Leerlingen kunnen de betekenis van de geleerde woorden benoemen.

In deze lessen wordt gewerkt aan een Emotie-Monster (E-monster) uitgewerkt in vilt. Dit project van drie opdrachten zal tussen de 5 en 8 uur tijd kosten. Alle opdrachten zijn gebundeld in 1 lespresentatie die je hiernaast vindt. De lessen passen bij het thema Gevoelens. Het project start vanuit de trailer voor Binnenstebuiten (Inside OUT) 2 van Disney. Deze film komt uit op 17 juli 2024. Je kan overigens al wel Binnenstebuiten 1 kijken met de klas, die gaat ook over gevoelens en emoties. De klas krijgt een brief van firma OP Z'N KOP B.V. waarin de opdracht wordt uitgelegd. Je vindt de lesbeschrijving plus alle werkbladen als download bij de les, of geheel onderaan deze pagina.

In de film Binnenstebuiten 2 is er een chaos van emoties en gevoelens, nu de hoofdpersoon in kwestie begint te puberen. De film speelt zich grotendeels af in het hoofd van de hoofdpersoon, het 'HOOFDkantoor'. Omdat de boel daar nu overloopt, worden leerlingen gevraag om voor zichzelf een E-monster te maken voor die momenten dat ze overspoeld worden door emoties. De eerste opdracht draait om het ontwerp maken, op het E-monster-pitchformulier.

De directeur van het museum heeft het te druk en vraagt de leerlingen om hulp. Samen richten de kinderen enkele vitrines in met oude voorwerpen, vertellen elkaar erover en maken er tekstbordjes bij. Bovendien maken ze een toer door het museum met kijk en- doe-opdrachten, waarbij ze o.a. ontdekken hoe Amersfoort er vroeger uitzag. Hierna lopen ze door de tentoonstelling met doe- en kijkopdrachten en ontdekken ze hoe Amersfoort en vroeger uitzag. Samen met de museumdocent verzinnen ze een eigen titel bij hun favoriete museumstuk.

Neem contact op met de afdeling educatie voor een afspraak: Mail: educatie@museumflehite.nl Telefoonnummer: 033-2471106 Er kunnen maximaal 30 leerlingen meedoen per bezoek, begeleid door minimaal 4 begeleiders van school. Het museumbezoek duurt 75 minuten en wordt begeleid door twee museumdocenten.

Duur: 30 minuten. De klas krijgt een brief van de museumdirecteur (te vinden in de les) om te komen helpen in het museum. Deze les biedt een introductie tot een museum. Wat is een museum en een directeur? En wat verzamelen de kinderen zelf?

In de voorbereidende les luisteren leerlingen naar muziek en stadsgeluiden uit het kunstwerk Urban Hymnes van Niels Schrader. Ze denken na over wat voor soort stad of landschap past bij deze geluiden en tekenen dat. De leerlingen leren om (stads)geluiden te koppelen aan hun eigen fantasie. Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door- Print de lesinstructieBenodigde materialen voor de voorbereidende les:- Potlood en gum (door school) - 2 A4-vellen per leerling (door school) - Pen en papier (door school)- Lesinstructie (in de bijlage)

Tijdens de masterclass creëert een muzikant samen met de leerlingen een muziekstuk geïnspireerd op Almere. In sneltreinvaart ontdekken de leerlingen bodypercussie en werken ze samen aan een nieuwe versie van een bestaand lied. Aan het einde van de masterclass wordt alles samengebracht en worden de liedjes ten gehore gebracht.

In de verwerkingsles luisteren de leerlingen naar stilte en vragen ze zich af of het wel helemaal stil kan zijn. Waar is het stil? En wanneer is het stil? Ze luisteren naar het hoorspel uit de masterclass en oefenen zelf met stil zijn. Leerdoelen:Leerlingen kunnen de geluiden uit de eigen omgeving ervaren.Leerlingenkunnen met aandacht naar stilte luisteren.Leerlingen kunnen vertellen over de kennis en ervaringen die ze tijdens de lessen hebben opgedaan.

Het is fascinerende tijd en zeker geen middelmatige tussenperiode: de middeleeuwen. De negatieve status die dit tijdperk in de geschiedschrijving heeft gekregen is zeker niet altijd terecht. Zeker, de middeleeuwen hadden zo hun momenten met hun langdurige oorlogen, dodelijke ziekten, almachtige kerk en onwetende burgers. Maar als je de ontwikkelingen in de middeleeuwen volgt zie je dat West-Europa langzaamaan vanuit de donkere nadagen van het Romeinse Rijk weer opkrabbelt. Zover is het nog niet bij de eerste deel van de middeleeuwen. Voor dit tijdvak, dat van Monniken en Ridders, hebben we gekozen voor de meer universele term: Vroege Middeleeuwen, hoewel deze benaming niet altijd meer wordt gehanteerd in de methoden.De Vroege Middeleeuwen kenmerken zich door het ontstaan van Frankische Rijk, met zijn bekendste koning Karel de Grote, dat voortkwam uit het vacuüm dat door de val van het West-Romeinse Rijk was nagelaten; door het leenstelsel als oplossing en ondergang voor het nieuwe bestuur; maar ook door de Angelsaksische missionarissen die zichzelf in levensgevaarlijk situaties brachten met de kerstening van delen van Europa. Het is de tijd van ridders, die als een soort huurlingen de vorsten helpen in oorlogen. Van het hofstelsel met vroonhof en horigen. En van monniken die in kloosters monnikenwerk leveren in scriptoria. Kortom: het is écht een fascinerende tijd.

In deze les wordt eerst ingegaan op de naam en periodisering van de middeleeuwen. Voor het gemak wordt in de methoden meestal uitgegaan van twee tijdvakken, Monniken en Ridders en Steden en Staten, die rond het jaar 500 beginnen en duizend jaar later eindigen in 1500 voor Christus. Dat is natuurlijk een versimpeling, en ook historici kunnen elkaar nog regelmatig in de haren vliegen als het gaat om de periodisering. De tijdbalk in deze les gaat uit van de val van het West-Romeinse Rijk als startpunt en de ‘ontdekking’ van Amerika door Columbus als eindpunt. Dit had ook de val van Constantinopel kunnen zijn, maar als je kijkt naar de benaming van de tijdvakken vóór (Tijd van Grieken en Romeinen) en ná (Tijd van Ontdekkers en Hervormers), dan is de keuze in deze les logischer.Op zich is deze les niet heel groot, maar dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is voor leerlingen. Het feodale stelsel is best ingewikkelde materie, zeker als je er diep op zou ingaan. Voor leerlingen is deze light-versie meer dan voldoende om het systeem te begrijpen: voor een vorst als Karel de Grote was het land te groot om alleen te besturen, door gebruik te maken van leenmannen was (of leek) dit eenvoudiger. Er wordt ingegaan op de rechten en plichten van de leenmannen, maar ook op de nadelenOnderwerpen:De opkomst en ondergang van het Frankische RijkHet leenstelselPersonen:Karel de GroteLodewijk de Vrome

Wat leuk dat je binnenkort met jouw klas naar het schoolconcert Fanny & Nannerl take over komt! Alle informatie over de voorbereiding op dit bezoek vind je in dit lesplan. Het doorlezen hiervan neemt ongeveer 10 minuten in beslag.

Fanny & Nannerl take over! is een interactieve schoolvoorstelling voor groep 5 t/m 8. De leerlingen zijn onderdeel van de voorstelling. Het is dus van belang dat de leerlingen goed worden voorbereid op het concert. In dit lesplan vind je alle informatie die je nodig hebt om jullie bezoek voor te bereiden. LET OP!Gezien de voorstelling vaak wordt gespeeld, werken we met twee verschillende casts. Er bestaan twee versies van het lespakket: één met de ene actrice en één met de andere. Let goed op dat je het juiste lespakket gebruikt! Het zou zonde zijn als de leerlingen per ongeluk kennismaken met de verkeerde Fanny. We proberen dit zo goed mogelijk te communiceren.

De leerlingen zijn een essentieel onderdeel van het laten slagen van de voorstelling. Hoe beter de leerlingen zijn voorbereid, hoe meer ze kunnen loslaten en kunnen opgaan in het verhaal. Ook de beleving van het samen met een symfonieorkest én andere kinderen muziek maken zal groter zijn! De lessen zijn in LessonUp gemaakt en zijn als volgt opgebouwd: 4 voorbereidende lessen: hierin maken de leerlingen kennis met het verhaal en worden de activiteiten uit de voorstelling aangeleerd. Dit gebeurt veel door middel van video's en interactieve vragen. Generale repetitie: in deze 'les' vind je de drie liedjes die de leerlingen moeten kennen voor de voorstelling achter elkaar. Handig om te gebruiken als je even tussendoor wilt oefenen in bijvoorbeeld een pauze.Reflectieles: een terugblik op de voorstelling en de voorbereidende lessen.Uiteraard is het lespakket gestoeld op de kerndoelen kunstzinnige orientatie voor PO.Notitie: Onderin de slide kun je op 'notitie' klikken. Op deze notities/geeltjes staat informatie voor de leerkracht over de desbetreffende slide. Hotspot: Op de slides zie je 'rondjes' staan. Klik op deze rondjes om de tekst uit te klappen. Deze tekst kun je gebaren en voorlezen aan de leerlingen.

In de voorbereidende les kijken leerlingen naar Studio BonteHond. Een TV-serie van BonteHond waarbij de personages uit de voorstellingen een tweede leven krijgen op tv. De omgeving en de karakters van de serie zijn geïnspireerd op Almere. Nadat de leerlingen de aflevering hebben bekeken, zullen ze zelf een personage gaan vormgeven en parodiëren. Ze ontdekken wat een parodie is en hoe je zelf een parodie kunt maken door iets uit te vergroten.Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door- Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- Lesinstructie (in de bijlage)- Pen en papier (door school)

Een acteur/actrice die zelf in TV-series heeft gespeeld komt de masterclass geven. Na een spoedcursus televisieacteren gaan de leerlingen in groepjes zelf een aflevering van Studio BonteHond opnemen voor een greenscreen. Ieder groepje kiest een locatie uit Almere waar de scene zich afspeelt. De pardodien en personages uit de voorbereidende les komen tot leven. Tijdens de masterclass zal de acteur/actrice aan jou vragen de iPad te bedienen en als cameraman/vrouw te fungeren. De iPad staat op een standaard en er moet op START gedrukt worden zodat de scene wordt opgenomen. De acteur/actrice geeft hiervoor instructies. Leerdoelen: Leerlingen kunnen een personage spelen in een televisiescene op locatie.

In de verwerkingsles blikken de leerlingen terug op Studio BonteHond. Ze kijken naar hun zelfgemaakte aflevering van Studio BonteHond en bereiden een elevatorpitch voor. Waarom moet hun aflevering op televisie worden uitgezonden? Leerdoelen: Leerlingen kunnen kijken naar de aflevering van Studio BonteHond die zij zelf hebben gemaakt.Leerlingen kunnen de kenmerken van de personages en de omgeving benoemen en vertellen hoe zij hun werk waarderen.Leerlingen kunnen onderzoeken welke kenmerken van hun scene zij willen presenteren.Leerlingen kunnen een elevatorpitch formuleren en presenteren.Leerlingen kunnen beoordelen welke scene het beste is m.b.v. de pitches.Leerlingen kunnen vertellen wat zij tijdens de les hebben geleerd en gedaan.

Wat is de zin van het leven? Hoe ontwikkel je een goed karakter? Wat is het kwaad? Over deze -en nog veel meer- levensvragen hebben vele knappe koppen door de geschiedenis heen hun hoofd gebroken. Welke grote filosofen móet je kennen?

Na deze les:weet ik wat filosofie is.ken ik de ideeën van zes belangrijke filosofen.kan ik de ideeën van de zes belangrijke filosfen plaatsen in de tijd(geest).begrijp ik de belangrijke woorden uit de tekstkan ik zelf filosoferen over een aantal filosofische vragen.

Speel met uw leerlingen de afsluitende quiz. In deze quiz testen zij hun kennis over het onderwerp en laten zij zien wat zij hebben geleerd over het onderwerp. Uw leerlingen kunnen meedoen met een wisbordje of kladblaadje, of zij kunnen meedoen met hun eigen device.

In het voorjaar van 2025 is bij Kunsthal KAdE een grote solotentoonstelling te zien van kunstenaar Mona Hatoum. Ze is geboren in Libanon als dochter van Palestijnse ballingen en woont sinds 1975 in Londen. Veel van haar werk maakte ze daar. Haar installaties gaan over het spanningsveld tussen thuis, ontheemding en verbanning. Alledaagse objecten zoals keukenapparaten komen onder stroom te staan en de wereldbol wordt een zoemende rode neon landkaart.Mona Hatoum nodigt ons door middel van haar werk uit om het vertrouwde te heroverwegen en na te denken over ons eigen gevoel van veiligheid en verbondenheid. Kom op bezoek met je klas en ontdek zelf de tentoonstelling 'Inside Out'.

Bij deze tentoonstelling zijn er voorbereidende lessen ontwikkeld. Er zijn aparte lessen voor het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs. Voor leerlingen van het VO die zelfstandig op bezoek komen is er een kunstwijzer met vragen en opdrachten.

De tentoonstelling Inside Out met werk van Mona Hatoum in Kunsthal KAdE en de Elleboogkerk is te bezoeken met je klas van 1 februari t/m 4 mei 2025.

Binnenkort komt jouw klas naar Kunstlinie voor de KIDD Afsluiting. Samen met verschillende kunstenaars werken de leerlingen die dag aan de KIDD Eindpresentatie. Aan het einde van de middag presenteren ze hun werk aan ouders, broertjes en zusjes in de kleine zaal van Kunstlinie. In deze les worden de leerlingen hier op voorbereid. Ze blikken terug op KIDD door het KIDD-boek te maken. Ook denken ze na over hun favoriete kunstdiscipline.De ouders/broertjes/zusjes/leerkrachten en anderen die de kinderen graag willen uitnodigen, zijn van harte welkom van 14.30-15.30 om te komen kijken naar de eindpresentatie. De inloop is vanaf 14.15.Let op: stuur het ingevulde Indelingsformulier uiterlijk een week voorafgaand aan de KIDD-afsluiting van jouw school naar kidd@bontehond.net. Voorbereiding:- Deel de KIDD doe en denk-boekjes uit - Deel de stickervellen uit- Stuur de uitnodiging door online- Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- 1 KIDD doe-boek per kind (door KIDD)- Per leerling 4 kleurpotloden/stiften in rood, geel, groen en blauw (door school) - Indelingsformulier disciplines (in de bijlage) - Lesinstructie (in de bijlage)

Om de groep 8 dag zo goed mogelijk voor te bereiden vragen we hulp van de leerkrachten. We willen je vragen de voorbereidende les in de klas af te maken. Hierbij horen de Lesbrief en het boekje. Het boekje is verstuurd naar jullie school!Door dit te behandelen met de leerlingen worden zij al aangezet in het nadenken over hun eigen kunstenaarschap. Het keuzespel in de lesbrief leidt ook tot de groepsindeling die ingevoerd kan worden in het document Indelingsformulier groep 8 dagen 2025. Het maken van deze indeling is verplicht voordat de leerlingen deelnemen aan de groep 8 dag. Op de dag zelf is geen mogelijkheid tot het indelen van leerlingen. Het is fijn om gelijke groepen te maken voor de workshops. Het keuzespel helpt hierbij maar er zal nog een laatste wijzigingen moeten gebeuren door de leerkracht. Voor de afsluitende expositie worden de ouders uitgenodigd. Hiervoor is er een uitnodiging meegeleverd bij het boekje. Vul de lege vakken in samen met je klas en vraag de leerlingen het document thuis te overhandigen. Het kan mogelijk fijn zijn ouders extra te motiveren om naar de expositie van hun kind te komen kijken! Een grote opkomst zorgt ook voor een groot succes. Op de dag zelfJullie groepen 8 worden verwacht op de al bekende datum om uiterlijk 09:45 in Kunstlinie Almere. Esplanade 10, 1315 TA Almere. In het document Leraar handleiding projectdag vinden jullie een algemene indruk van de dag. Deze is nog aan wijzigingen onderhevig.Wij vragen aan de school dat er minimaal 1 begeleider per 10 leerlingen aanwezig is.Omdat dit een grote logistieke klus is, is het niet mogelijk om de excursie (kosteloos en last minute) te annuleren. Wij verwachten de groep van begin tot eind van de dag aanwezig.

Starttijd: 09.45Inloop ouders/broertjes/zusjes/leerkrachten: 14.15Start eindpresentatie: 14.30Eindtijd: 15.30Wees uiterlijk 15 minuten voor de starttijd aanwezig in Kunstlinie - Esplanade 10, Almere.Vervoer naar Kunstlinie moet zelf geregeld worden door de school. Als dit niet lukt, neem dan tijdig contact op met KIDD (Jip Smit, kidd@bontehond.net)Volg te allen tijden de instructies op van het personeel van Kunstlinie en de medewerkers van KIDD.Per 10 leerlingen vragen wij de school om 1 begeleider mee te nemen.De kinderen moeten zelf lunch meenemen, er is tijdens de lunch tijd om even uit te razen op de Esplanade onder supervisie van de leerkracht(en) van de klas.De leerlingen zijn gedurende de gehele dag de verantwoordelijkheid van de leerkracht die er bij is.Wegens de kosten van deze volledige dag en alles wat voor de klassen geregeld is, is het niet mogelijk om deze excursie af te zeggen. Hiervoor is contact geweest met de ICC'er(s) van de scholen om de datum en tijden definitief te bevestigen voor jullie school.

De stof van je broek of jas, hoe is die eigenlijk gemaakt? En wat is het verschil tussen breien en weven? Hoe werkt de weeftechniek precies en hoe heeft die zich ontwikkeld in de loop van de tijd? In Amersfoort waren vroeger verschillende weverijen, de kinderen van het weeshuis werkten bijvoorbeeld in een bandjes-weverij. En wist je, dat je niet alleen met textiel kunt weven, maar ook met allerlei industriële materialen? Er valt dus van alles te leren over deze techniek!In de Volmolen is de Katoendrukkerij gevestigd, een plek voor verschillende vormen van textielnijverheid. Leerlingen gaan hier aan de slag met weefmachines en krijgen een workshop weven naar het patroon dat ze tijdens de voorbereidingsles op school hebben gemaakt. Ze ervaren wat het is zelf iets te ontwerpen en het daarna ook te maken.

De Katoendrukkerij in De VolmolenContactpersoon Nathalie Cassee Plantsoen Noord 2 3811 GH Amersfoort Telefoon: +31(0)6 12526099 E-mail: info@dekatoendrukkerij.nl Openingstijden: woensdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur Er kunnen maximaal 32 leerlingen meedoen per bezoek. Het bezoek duurt 1,5 uur en wordt begeleid door een medewerker van de Katoendrukkerij, de leerkracht en tenminste 3 hulpouders.

Het is fascinerende tijd en zeker geen middelmatige tussenperiode: de middeleeuwen. De negatieve status die dit tijdperk in de geschiedschrijving heeft gekregen is zeker niet altijd terecht. Zeker, de middeleeuwen hadden zo hun momenten met hun langdurige oorlogen, dodelijke ziekten, almachtige kerk en onwetende burgers. Maar als je de ontwikkelingen in de middeleeuwen volgt zie je dat West-Europa langzaamaan vanuit de donkere nadagen van het Romeinse Rijk weer opkrabbelt. Zover is het nog niet bij de eerste deel van de middeleeuwen. Voor dit tijdvak, dat van Monniken en Ridders, hebben we gekozen voor de meer universele term: Vroege Middeleeuwen, hoewel deze benaming niet altijd meer wordt gehanteerd in de methoden.De Vroege Middeleeuwen kenmerken zich door het ontstaan van Frankische Rijk, met zijn bekendste koning Karel de Grote, dat voortkwam uit het vacuüm dat door de val van het West-Romeinse Rijk was nagelaten; door het leenstelsel als oplossing en ondergang voor het nieuwe bestuur; maar ook door de Angelsaksische missionarissen die zichzelf in levensgevaarlijk situaties brachten met de kerstening van delen van Europa. Het is de tijd van ridders, die als een soort huurlingen de vorsten helpen in oorlogen. Van het hofstelsel met vroonhof en horigen. En van monniken die in kloosters monnikenwerk leveren in scriptoria. Kortom: het is écht een fascinerende tijd.

In deze les wordt eerst ingegaan op de naam en periodisering van de middeleeuwen. Voor het gemak wordt in de methoden meestal uitgegaan van twee tijdvakken, Monniken en Ridders en Steden en Staten, die rond het jaar 500 beginnen en duizend jaar later eindigen in 1500 voor Christus. Dat is natuurlijk een versimpeling, en ook historici kunnen elkaar nog regelmatig in de haren vliegen als het gaat om de periodisering. De tijdbalk in deze les gaat uit van de val van het West-Romeinse Rijk als startpunt en de ‘ontdekking’ van Amerika door Columbus als eindpunt. Dit had ook de val van Constantinopel kunnen zijn, maar als je kijkt naar de benaming van de tijdvakken vóór (Tijd van Grieken en Romeinen) en ná (Tijd van Ontdekkers en Hervormers), dan is de keuze in deze les logischer.Op zich is deze les niet heel groot, maar dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is voor leerlingen. Het feodale stelsel is best ingewikkelde materie, zeker als je er diep op zou ingaan. Voor leerlingen is deze light-versie meer dan voldoende om het systeem te begrijpen: voor een vorst als Karel de Grote was het land te groot om alleen te besturen, door gebruik te maken van leenmannen was (of leek) dit eenvoudiger. Er wordt ingegaan op de rechten en plichten van de leenmannen, maar ook op de nadelenOnderwerpen:De opkomst en ondergang van het Frankische RijkHet leenstelselPersonen:Karel de GroteLodewijk de Vrome

WELKOM bij de lessen van Kidsweek. Thema: HindoeïsmeWij adviseren om de lessen van deze week in onderstaande volgorde te behandelen. Actualiteit | Begrijpend lezen | Hindoes vieren HoliVerdiepende tekst | Algemeen tekstbegrip | HindoeïsmeVerdiepende tekst | Begrijpend lezen | Hindoeïsme Ook taal! | Literatuur | Devyani en Shivan vieren NavratriAantekenschema's: Bloem-schemaDenkstappenkaart:WoordbetekenisObservatiecriterium van de week: De leerling kan woordbetekenissen uit de context of woordbouw afleiden.Vragen? Stuur gerust een mail naar scholen@kidsweek.nl.

In Amersfoort is een beroemde schilder geboren: Piet Mondriaan. Wat moest je vroeger doen om de techniek van het schilderen onder de knie te krijgen? En welke gereedschappen werden daarbij gebruikt? In deze workshop ervaren leerlingen dat schilderen niet alleen een kwestie van talent is.Leerdoelen- Leerlingen leren dat er verschillende schildergereedschappen bestaan. - Leerlingen begrijpen wat pigment en bindmiddel is. - Leerlingen experimenteren met het maken van verf. - Leerlingen experimenteren met- en ervaren hoeveel verschillende schildertechnieken er zijn. - Leerlingen zien de geboorteplek van Piet Mondriaan.- Leerlingen leren over de geschiedenis van Amersfoort.- Leerlingen begrijpen dat ambachten zich doorontwikkelen met behulp van techniek en computers.Aansluiting bij de kerndoelenOriëntatie op jezelf en de wereld: 44,45,51Kunstzinnige Oriëntatie: 54,55,56 (SLO)CompetentiesKunstzinnige Oriëntatie: Competenties uit de Leerlijnen Beeldend en Cultureel Erfgoed (SLO)Techniek: Competenties t.a.v. gebruik materiaal en gereedschap, onderzoekend ontwerpen, processen en oorzaak-gevolg. Leerplankader Wetenschap & Techniek (SLO)

MondriaanhuisContactpersoon: Febe VerheijenKortegracht 113811 KG Amersfoort Telefoon: 033-4600176E-mail: educatie@mondriaanhuis.nl Museum FlehiteContactpersoon: Karen WinsWestsingel 503811 BC AmersfoortTelefoonnummer: 033-2471100E-mail: educatie@museumflehite.nl Er kunnen maximaal 30 leerlingen meedoen per bezoek. Het bezoek duurt 1,5 uur en wordt begeleid door een medewerker van het Mondriaanhuis, de leerkracht en tenminste 3 hulpouders.

Leerlingen ontdekken wat architectuur is. Ook een brug is architectuur! Ze bekijken verschillende bruggen uit Almere en leren dat veel bruggen zijn gemaakt met een driehoekconstructie. Ten slotte gaan de leerlingen de buurt in: op zoek naar een brug. Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door- Print de lesinstructieBenodigde materialen voor de voorbereidende les:- Satéprikkers (door KIDD)- Speelmaïs (door KIDD)- Lesinstructie (in de bijlage)

In de masterclass gaan leerlingen zelf bruggen bouwen met elkaar en hun eigen lichaam, door middel van acrobatiek. Onder leiding van een theater- en circusdocent leren de leerlingen eenvoudige duo trucs en maken ze een menselijke piramide. Door middel van spierspanning en samenwerking leren ze op de juiste manier te stapelen en te bouwen. Tot slot wordt er een brug gemaakt door de lichamen van de leerlingen zelf, waar misschien wel iemand overheen kan lopen! Leerdoelen:Leerlingen kunnen samen met anderen bruggen bouwen met hun lichaam.

Leerlingen blikken terug wat ze dit lesblok hebben geleerd en gedaan. Wat had een driehoekconstructie ook alweer te maken met een brug? In groepjes bouwen ze met de driehoekconstructies van satéprikkers een stabiele brug tussen twee tafels. En kun je in je hoofd eigenlijk ook een brug bouwen?Leerdoelen:Leerlingen kunnen zich voorstellen hoe van alle driehoekconstructies een brug gebouwd kan worden.Leerlingen kunnen van verschillende driehoekconstructies een brug bouwen.Leerlingen leren dat er denkbeeldige bruggen bestaan door te filosoferen.Leerlingen kunnen vertellen wat zij hebben geleerd en gedaan in de lessen.

Tijdens de voorbereidende les maken de leerlingen kennis met architectuurbegrippen via een quiz. Ze ontdekken Kunstlinie en schrijven een eigen Haiku. Tot slot ontvangen ze informatie over de excursie naar Kunstlinie, zodat ze goed voorbereid zijn op hun bezoek.Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door - Print de woordenlijst op A4-formaat uit en hang deze op een zichtbare plek in het lokaal.- Print de werkbladen (1 per leerling) - Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- Pen/potlood (door school) - Woordenlijst (in de bijlage) - Werkbladen (in de bijlage) - Lesinstructie (in de bijlage) - Whiteboard of A3 papier (door school)

Tijdsduur: De excursie heeft een totale duur van 75-90 minuten, bestaande uit een interactieve rondleiding van 30-45 minuten en een workshop van 30-45 minuten.Locatie: De excursie vindt plaats in Kunstlinie. Gelieve je aan te melden bij de ticketshop van Kunstlinie en te verzamelen in de City Lounge. Zorg ervoor dat je 15 minuten van tevoren aanwezig bent.

Voer na afloop van de excursie een klassikaal gesprek over wat de leerlingen hebben gezien en gedaan in Kunstlinie. Wat kun je allemaal doen in dat gebouw? Welke functies heeft het gebouw? Waren de leerlingen verrast? Wat is ze bijgebleven aan de excursie?

Wat is het doel van de presentatie? Het belangrijkste is dat de leerlingen kennismaken met het instrument. Wat is het? Hoe ziet het eruit? Waar is het van gemaakt? En als allerbelangrijkste: hoe klinkt het en hoe krijg je er geluid uit? Aan het eind van de presentatie weten de leerlingen het antwoord op bovenstaande vragen en hebben ze een toon gespeeld op het instrument. Om goed te weten hoe de presentatie in elkaar zit vind je in deze informatiebrief alle informatie die je nodig hebt om aan de slag te gaan. Kom je er alsnog niet uit? Vraag dan een lid van jouw vereniging om hulp of stuur een mailtje naar educatie@phion.nl

Het openen van de presentatie Open deze link in een nieuw tabblad. Je komt dan in de mappenstructuur van 'vind je instrument'. Ga naar jouw instrumentgroep en open vervolgens de presentatie van jouw instrument. Hieronder vind je meer relevante informatie.

In zes korte afleveringen willen we jouw leerlingen kennis laten maken met het orkest en al haar instrumenten. Naast de afleveringen vind je in de bijbehorende lessen ook verschillende opdrachten waardoor dit project ter vervanging kan dienen van de wekelijkse muziekles. De opdrachten zijn zo laagdrempelig mogelijk ontwikkeld waardoor jij ze zelf als leerkracht kunt geven. De lessen zijn opgebouwd uit twee delen:Eerste gedeelte - slide 1 - 3 - voorbereiding voor de Vlieg mee met Phion-show een aflevering van 5 minuten.een instructiefilmpje van Freek & Eric met een participatie-element uit het 'Vlieg mee met Phion-lied'.Het 'Vlieg mee met Phion-lied' is de rode draad in de afleveringen. In de zesde (tevens laatste) aflevering komen al de participatie-elementen samen wanneer de leerlingen het hele lied gaan uitvoeren. In totaal ben je gemiddeld 15 minuten kwijt aan het eerste gedeelte (een muziekkwartiertje). Tweede gedeelte - Het bonusmateriaal Naast het muziekkwartier krijg je ook de kans om het bonusmateriaal in te vliegen. Deze opdrachten zijn vrijblijvend en kunnen ook over een langere periode uitgespreid worden. Ze kunnen ook dienen als inspiratie voor je eigen muziekles. Het bonusmateriaal bestaat uit drie verschillende soorten opdrachten.Informatie over het orkest - een nadere kennismaking met de instrumenten die centraal staan in de aflevering met behulp van interactieve opdrachten.Een creatieve opdracht die aansluit bij de aflevering en een beroep doet op de verbeeldingskracht van de leerlingen.Een bonusopdracht samen met Freek & Eric waarbij de creativiteit van de leerlingen geactiveerd wordt. Een bonusvideo met instructies van Freek & Eric.Deel je eindresultaat van de videoclip met ons!Vind je het leuk om het eindresultaat van de videoclip met ons te delen? Stuur je filmpje dan naar educatie@phion.nl, tag ons in onze socials of gebruik de hashtag #vliegmeemetphion

Uitleg in de slidesWanneer een slide extra uitleg nodig heeft staat er een toelichting in het notitie-icoon. Deze open je door rechts onderin de slide op het notitie-icoon te klikken.

Binnenkort gaan jullie de Nationale Tuinvogeltelling doen. Maar waarom is een vogeltelling nodig en hoe werkt het? In deze korte introductie wordt het doel van de telling uitgelegd.Kort samengevat:Tel tijdens de Tuinvogeltelling een half uur de vogels op het schoolplein of in een park in de buurt. Vliegen de vogels alleen maar over? Dan tellen ze niet mee. Tel het hoogste aantal vogels van één soort dat jullie tegelijkertijd zien. Tel deze aantallen niet bij elkaar op, dan lopen jullie het risico een vogel dubbel te tellen.

Om de vogels te kunnen tellen, moet je ze natuurlijk wel herkennen! Met deze les leer je de meest voorkomende tuinvogels spelenderwijs herkennen. Oefen de soorten voor de start van de Tuinvogeltelling, zo komen de leerlingen beslagen ten ijs. De laatste drie slides kunnen eventueel extra herhaald worden als overhoring. Extra optie (groep 6 t/m 8): Verdeel de klas in 15 teams. Ieder team kiest één vogel uit het telformulier om zelf te onderzoeken en houdt daar een presentatie over. In iedere vogelpresentatie komt in ieder geval voor: hoe je de vogel kunt herkennen, waar hij woont en wat hij eet.

Een kunstwerk is vaak niet wat het op het eerste gezicht lijkt. Door goed te kijken, ontdek je verborgen verhalen die in het werk schuilgaan. In de voorbereidende les bekijken de leerlingen bekende geschilderde zelfportretten. Ze ontdekken dat zelfportretten eigenlijk de "selfies" van vroeger zijn en oefenen hoe ze hun eigen karaktereigenschappen kunnen omzetten in een mimiek-schets. Voorbereiding: - Neem de woordenlijst door - Print de werkbladen dubbelzijdig (1 per leerling) - Print de lesinstructie Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- Per leerling een geprint werkblad (in de bijlage)- Potloden (door school) - Lesinstructie (in de bijlage)

Samen met een beeldend kunstenaar schilderen de leerlingen hun eigen zelfportret in verschillende schildertechnieken. Ze leren met een nieuwe blik naar zichzelf en hun klasgenoten te kijken. Let op: Voor aanvang van de les komt de kunstenaar naar de klas om de ruimte voor te bereiden. Ze neemt verf, kwasten, tafelkleden om de tafels te beschermen, en grote schorten mee die de leerlingen over hun kleding kunnen dragen.

In de verwerkingsles blikken de leerlingen terug op alles wat ze dit lesblok hebben gedaan en geleerd. Ze kijken naar hun eigen zelfportret en dat van hun klasgenootjes en maken samen een grote expositie in de klas. Welke verborgen verhalen zitten daar in verstopt? Leerdoelen:Leerlingen kunnen kijken naar het eigen werk en dat van anderen.Leerlingen kunnen gezamenlijk van alle schilderijen een expositie maken.Leerlingen kunnen beoordelen welke verhalen de schilderijen verbeelden m.b.v. de symbolen.Leerlingen kunnen vertellen wat zij hebben geleerd en gedaan in de lessen.

Voelen met je ogen dicht! In de voorbereidende les onderzoeken de leerlingen materialen, sporen en structuren uit de natuur. Samen met de leerkracht gaan ze naar buiten, op zoek naar de natuur dichtbij. Ze ontdekken dat mensen en dieren sporen achterlaten in de natuur en verzamelen wat ze mooi vinden. De leerlingen gebruiken hun zintuigen om alle meegebrachte materialen te onderzoeken. Voorbereiding:- Neem de woordenlijst door.- Verzamel een aantal doeken zoals een oude kussensloop of schone theedoek. Deze blijven heel en kun je daarna weer voor iets anders gebruiken.- Print één ouderbriefje per leerling.- Print de lesinstructie.Benodigde materialen voor de voorbereidende les:- 1 doek per groepje van 4 kinderen (door school)- 1 ouderbriefje per leerling (door school)- Lesinstructie (in de bijlage)Let op: Voor de masterclass vragen wij de leerlingen om allemaal een doosje vol van datzelfde materiaal te verzamelen en mee te nemen naar school. Daar wordt samen met de kunstenaar een voelpad van gemaakt, zie ouderbriefje.

Tijdens de masterclass gaan de leerlingen samen met de kunstenaar een voelpad maken. Met de verzamelde materialen maken de leerlingen eerst een voetafdruk. Alle zelfgemaakte voetafdrukken worden bij elkaar gelegd en vormen een voelpad. Daar mogen de leerlingen aan het einde van de masterclass overheen lopen met blote schoenen (schoenen zonder zolen).Leerdoelen: Leerlingen kunnen een voetafdruk maken van materiaal dat zij zelf hebben verzameld.Leerlingen kunnen samen met medeleerlingen een voelpad maken van hun voetafdrukken.Leerlingen kunnen verschillende structuren ervaren door over het voelpad te lopen.

In de verwerkingsles blikken de leerlingen terug op de masterclass met de kunstenaar. Hoe was het om met blote schoenen het spoor te volgen? De leerlingen sluiten het lesblok af door de voetafdruk te maken van het fantasiedier dat het spoor heeft achtergelaten. Ten slotte denken ze na over de vraag welke sporen zijzelf achterlaten.Leerdoelen: Leerlingen kunnen vertellen wat zij tijdens de voorgaande twee lessen hebben gedaan en hoe zij de verschillende structuren hebben ervaren.Leerlingen kunnen fantaseren welk dier hun zelfgemaakte spoor heeft achtergelaten en deze verbeelden met potlood of krijt.Leerlingen kunnen aandachtig en reflectief naar het eigen werk en dat van anderen kijken.Leerlingen kunnen verschillende sporen en getekende dieren aan elkaar koppelen m.b.v. hun zintuigen.Leerlingen kunnen vertellen wat zij tijdens de les hebben geleerd en gedaan.

Is jouw groep 5 of 6 al eens in Het Concertgebouw geweest? Bezoek de website om de speeldata te bekijken en tickets te bestellen.

In vijf lessen van 30-45 minuten maken de leerlingen kennis met de twee liedjes en thematiek van Vikingen. Ze ontdekken Het Concertgebouw en de Grote Zaal, waar het concert gaat plaatsvinden. Daarnaast leren de kinderen het Nederlands Philharmonisch Orkest kennen en dirigent Pieter-Jelle de Boer. De kinderen schrijven een gedicht over wat muziek met hen doet. In elke les worden liedjes de herhaald uit voorgaande lessen, zodat de kinderen optimaal voorbereid zijn op een geweldig concert!

In principe is het een wonderlijke combinatie: een economische bloeiperiode ten tijde van een langslepende oorlog. Toch is dat precies wat er in de Nederlanden gebeurde aan het eind van de zestiende- en gedurende een groot deel van zeventiende eeuw. De Nederlandse Opstand (of minder correct: Tachtigjarige Oorlog) was weliswaar nog steeds in volle gang, maar het slagveld had zich inmiddels steeds meer verplaatst naar andere delen van de Nederlanden. De Republiek ziet en grijpt steeds meer handelskansen: van de groei van Amsterdam als Europese stapelmarkt, naar de handel van de VOC in Azië en de slavenhandel van de WIC in Amerika.De relatieve, doch zeer pragmatische, tolerantie in de Republiek zorgde ervoor dat zowel kunst als wetenschap enorm konden opbloeien. Vervolgingen vanwege andere religie of denkbeelden kwamen hier nagenoeg niet voor.De meeste historici zijn het er wel over eens dat de Gouden Eeuw geen eeuw duurde, al blijft het lastig om een exact begin en eind aan te duiden. Meestal wordt als begin de oprichting van de VOC (1602) gegeven, en als eind het Rampjaar (1672), maar dat is geen wetmatigheid. De Britse historicus Jonathan Israel maakt zelfs een onderverdeling van de periode in de vroege Gouden Eeuw van 1588 tot 1647 en de late Gouden Eeuw van 1647 tot 1702.De afbeelding is een fragment uit het schilderij: De bedreigde zwaan door Jan Asselijn. Het stelt Johan de Witt als zwaan voor die het ei (Holland) beschermt tegen de vijand. Overigens zijn deze interpratie en teksten er pas later aan toegevoegd. Hierdoor kreeg het schilderij een propagandistisch karakter.

Staatkundig gezien nam de Republiek een volstrekt unieke positie in in het Europa van de zeventiende eeuw. Alleen al het feit dat het een republiek was, en dus geen vorst als koning of keizer had, maakte de Nederlanden bijzonder. Voor leerlingen zal dit veel minder vreemd overkomen, want hoewel ze in een koninkrijk leven, zijn de meeste landen die ze kennen een republiek. Het is wel goed om met hen te kijken naar de voor- en nadelen van beide bestuursvormen. Niet alleen toen, maar ook nu. Dergelijke onderwerpen en vraagstukken komen later, bijvoorbeeld in het examenjaar, nog regelmatig terug. Van tijd tot tijd een beetje herhalen is nog niet zo slecht.Daarnaast speelde in Nederland de adel een ondergeschikte rol: het waren de rijke burgers die het hier voor het zeggen hadden. De oorzaak hiervoor ligt al in de middeleeuwen, waar de steden een steeds grotere rol gingen spelen in het bestuur.Het is voor leerlingen een lastig stuk Gouden Eeuw met: Staten-Generaal, Gewestelijke Staten, raadspensionarissen, stadhouders en regenten. Soms is even teruggaan gewoon noodzaak.De politieke moord op de gebroeders de Witt vinden leerlingen fascinerend, al is de term politieke moord misschien was lastig. Overigens is een definitie van een politieke moord: een moord op hoge staatsambtenaren of andere prominente personen door één persoon of een samenzwering van meerdere personen. Grijp eventueel terug op de moord op Caesar.Onderwerpen:het bestuur in de Republiekhet bestuur in de gewestenhet bestuur in de stedende macht van de burgerijde ruzie tussen Johan van Oldenbarnevelt en Prins MauritsPersonen:Johan van OldenbarneveltPrins Maurits van OranjeJohan de WittWillem III