Les 21 Conjunctuur en begrotingsbeleid

• Economie
• WO
• Studiejaar 6

Economie

Wat gaan we doen vandaag

• Herhaling vorige les
• Opdrachten bespreken (lang)
• Theorie hoofdstuk 3 (kort)
• Zelf aan de slag

Herhaling vorige les

• Waaruit bestaat het Keynesiaanse kruis? 
• Wat was de multiplier van de overheid?
• Wat zijn het spaarlek en het belastinglek?
• Wat was de Taylorregel?

Opdrachten

1.2 

Conjunctuur en welvaart

laagconjunctuur invloed op welvaart door negatieve output gap:

• onvrijwillige werkloosheid groeit
• meer kosten voor uitkeringen
• verkopen lopen terug
• ondernemingen failliet
• enz.

Effecten loon-prijsspiraal

Hogere lonen --> hogere kostprijzen bedrijven --> hogere verkoopprijs --> duur voor consumenten --> hogere lonen --> enzovoort

Overheidsingrijpen

kan procyclisch: Overheidsingrijpen versterkt conjunctuurbewegingen. Niet wenselijk, sterke schommelingen hebben sterk effect.

Meestal (tegenwoordig) anticyclisch: tegen de stroming in, zodat de economie minder oververhit raakt en minder 

Waarom van belang?

Overheid kan 2 effecten creëren: inverdieneffecten en uitverdieneffecten.

Inverdieneffecten: Overheid vergroot de bestedingen --> nationaal inkomen stijgt --> belastinginkomsten stijgen --> overheid verdient een deel van de extra bestedingen terug

Uitverdieneffecten: Overheid bezuinigt --> nationaal inkomen daalt --> belastinginkomsten dalen --> deel van de bezuiniging wordt teniet gedaan door misgelopen belastinginkomsten

Overheid gaat voor anticyclisch

Schulden aflossen in goede tijden

In slechte tijden: lenen, zodat bijvoorbeeld wegen aangelegd kunnen worden, waardoor inkomens stijgen --> vraag stijgt--> consumptie stijgt --> bbp stijgt

Internationale concurrentiepositie:

Kan onder andere verbeterd worden door:

Loonmatiging: wanneer lonen lager zijn, worden productiekosten lager per product en is je product interessant voor het buitenland door de lage(re) prijs.

arbeidsproductiviteit: zelfde effect.

Automatische stabilisatoren

• Progressief belastingstelsel: als winsten en lonen hoog zijn wordt meer belasting betaald en als winsten laag zijn kun je zelfs belastinggeld terugkrijgen (carry back, carry forward)
• Uitkering: heb je geen loon, krijg je (meestal) een uitkering

Zelf aan de slag