Differentiatie
Aansluiten bij het niveau en de capaciteiten van iedere leerling. Een ideaalbeeld waar elke leraar voorstander van zal zijn. In de praktijk blijkt dit vaak erg lastig vanwege: grote klassen, tijd tekort, kinderen in bedwang houden, lesvoorbereidingen en noem het maar op. Toch kun je met kleine aanpassingen differentiatie in je les toepassen. Juist in grote (onrustige) klassen met grote verschillen in niveaus. Leerlingen worden namelijk rustiger en beter als je aansluit bij hun behoeften. En dit hoeft geen extra tijd te kosten; sterker nog, op termijn scheelt het veel tijd en energie.
In dit artikel laten we zien op welke manieren je kunt differentiëren en geven we concrete voorbeelden hoe je dit met LessonUp in de klas kunt doen.
Webinar "Differentiëren"
Wil jij aan de slag gaan met differentiëren? Wij organiseren speciale webinars, waarbij jij leert over de verschillende manieren hoe je kunt differentiëren met LessonUp.
Op welke manieren kun je als docent differentiëren in LessonUp?
Als docent kun je heel gemakkelijk verschillende varianten van één basisles maken en deze delen met verschillende leerlingen. Aangezien je ook duidelijke rapportages over je lessen ontvangt, kun je precies zien hoe leerlingen eraan hebben gewerkt en kun je jouw lessen steeds beter aanpassen aan de behoeftes van jouw leerlingen.
Differentiëren kan op verschillende manieren:
- Differentiatie naar instructie.
- Differentiatie naar leerstof.
- Differentiatie naar tempo/tijd.
- Differentiatie naar doel.
- Differentiatie naar toetsing.
- Differentiatie naar beoordeling.
Voorbeelden van differentiëren met LessonUp
1. Differentiatie naar tempo/ tijd
Leerlingen hebben een verschillend leertempo. De ene leerling gaat sneller door de leerstof heen dan de anderen. Het is daarom goed om in te spelen op de hoeveelheid tijd die leerlingen nodig hebben voor het verwerken van de lesstof. Binnen de les kan dat bijvoorbeeld door niet iedereen dezelfde hoeveelheid opdrachten te laten maken. Daarom is het met LessonUp mogelijk om extra oefenmateriaal klaar te zetten voor bepaalde leerlingen met behulp van het kleurenpalet. Leerlingen zien in hun app jouw kleurenpalet, betekenis en de kleur per lesonderdeel. Zo weten zij waar ze aan kunnen werken.
2. Differentiatie naar Instructie
De fase van de les waarin je uitleg geeft, is zeer geschikt om differentiatie toe te passen. Het komt erop neer dat niet iedereen dezelfde (lengte van) uitleg krijgt. Er zijn immers altijd leerlingen die minder behoefte hebben aan jouw uitleg en tegelijkertijd zijn er natuurlijk ook leerlingen die juist meer uitleg behoeven. Het is mogelijk om jouw klas op te delen in bijvoorbeeld twee of drie groepen. Waarbij groep 1 direct zelfstandig aan het werk kan, groep 2 de regulieren uitleg krijgt en groep 3 naast de reguliere uitleg nog een verlengde instructie krijgt. Je kan het voorbeeld hierboven gebruiken, waarbij je een bepaalde kleurtje die voor de betreffende groep is bedoeld.
3. Differentiatie naar doel
Het is essentieel om de leerdoelen van een les te benoemen. Of dit nu klassikale of gedeelde les is, voor de leerlingen is het goed om aan te geven wat het leerdoel of leerdoelen van de leerstof zijn. Het heeft de voorkeur om de leerdoelen te formuleren in 'leerlingentaal'. De formulering van leerdoelen kun je gedifferentieerd aanbieden. Dit kan door per niveau specifieke leerdoelen te formuleren, maar je kunt ook binnen een niveau gedifferentieerde leerdoelen aanbieden.
Een goede optie is om gebruik te maken van kleurcodes:
- Groen: Je begrijpt…
- Blauw: Je kunt uitleggen…
- Rood: Je kunt een ander voorbeeld.
De kleurcodes corresponderen dan met de kleurcodes zoals ze in LessonUp worden aangeboden via de knop Differentiatie en het icoon aan de rechterzijde van de miniaturen van de lesonderdelen. De leerlingen zien hiermee ook altijd in welke kleur, en daarmee differentiatie-niveau, werken. Ook de tekst die jij hebt toegevoegd via de knop Differentiatie is zichtbaar voor de leerlingen.
Er is geen goede of slechte manier waar het om differentiëren gaat. In alle gevallen wil je als docent recht doen aan de verschillen tussen de leerbehoeften van de leerlingen. En dat is tenslotte waarom je überhaupt wilt/moet differentiëren.
Dit artikel gaat over differentiëren met LessonUp in de klas. Differentiatie in LessonUp is alleen mogelijk met een proefabonnement, pro-abonnement en schoolabonnement.
Geschreven door
Jan-Wolter Smit - Head of Education, LessonUp
